Kał - krew utajona (bez diety)

Badanie na krew utajoną w kale służy do wykrywania niewielkich ilości krwi w stolcu, które są niewidoczne gołym okiem. Obecność takiej ukrytej krwi jest często pierwszym, dyskretnym sygnałem alarmowym, wskazującym na zmiany chorobowe w obrębie jelita grubego, takie jak polipy czy nowotwory.

Oferowane badanie „bez diety” wykonywane jest nowoczesną i rekomendowaną metodą immunochemiczną (FIT). Wykorzystuje ona specyficzne przeciwciała, które reagują wyłącznie z ludzką globiną. To jej ogromna przewaga nad starszymi testami gwajakowymi – wynik nie jest zakłócany przez krew pochodzenia zwierzęcego (np. z czerwonego mięsa w diecie) ani przez niektóre warzywa czy leki. Dzięki temu badanie jest nie tylko bardziej czułe i swoiste, ale również znacznie wygodniejsze dla pacjenta, ponieważ nie wymaga stosowania restrykcyjnej diety przed pobraniem próbki.

Rak jelita grubego rozwija się powoli, najczęściej z łagodnych polipów. Zarówno polipy, jak i wczesne stadia raka są bardzo delikatne i mogą okresowo krwawić. Test FIT został zaprojektowany, aby wychwycić te minimalne krwawienia, dając szansę na wczesne podjęcie działań i skuteczne leczenie.

Badanie na krew utajoną w kale to przede wszystkim potężne narzędzie profilaktyczne, ale jest zlecane również w diagnostyce niektórych objawów.

Główne wskazania do badania:

• Badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego to najważniejsze zastosowanie. Zgodnie z polskimi i międzynarodowymi wytycznymi, regularne badania przesiewowe powinna rozpocząć każda osoba po 50. roku życia, a w przypadku obciążenia rodzinnego rakiem jelita grubego – nawet po 40. roku życia.
• Diagnostyka niedokrwistości (anemii). U pacjentów z niewyjaśnioną anemią z niedoboru żelaza, badanie pomaga sprawdzić, czy przyczyną nie jest przewlekłe, utajone krwawienie z przewodu pokarmowego.
• Diagnostyka objawów ze strony jelit:
• • •
    Zmiana rytmu wypróżnień (nowo powstałe zaparcia lub biegunki).
  • •
    Uczucie niepełnego wypróżnienia.
  • •
    Niewyjaśniona utrata masy ciała i osłabienie.
  • •
    Bóle brzucha.

Profilaktyczne badanie kału na krew utajoną to jeden z najlepszych sposobów na zadbanie o zdrowie i uniknięcie raka jelita grubego. Polecamy je:

• Wszystkim osobom, kobietom i mężczyznom, po 50. roku życia, jako regularne, coroczne badanie profilaktyczne.
• Osobom po 40. roku życia, jeśli ich bliscy krewni (rodzice, rodzeństwo, dzieci) chorowali na raka jelita grubego.
• Osobom ze zdiagnozowaną niedokrwistością z niedoboru żelaza, u których nie ustalono przyczyny.
• Pacjentom z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego).
• Wszystkim, którzy chcą aktywnie i w prosty, nieinwazyjny sposób kontrolować swoje zdrowie.

Regularność jest kluczem do skuteczności profilaktyki.

• W ramach badań przesiewowych u osób po 50. roku życia, bez dodatkowych czynników ryzyka, zaleca się wykonywanie badania raz w roku.
• U osób po 40. roku życia obciążonych rodzinnie nowotworem jelita grubego harmonogram częstości wykonywania badań warto ustalić ze swoim lekarzem rodzinnym lub lekarzem genetykiem.
• W przypadku dodatniego wyniku testu po wykonaniu kolonoskopii dalszy harmonogram badań ustala lekarz prowadzący.

Dzięki zastosowaniu nowoczesnej metody immunochemicznej (FIT), przygotowanie jest bardzo proste.

• Specjalna dieta nie jest wymagana. Możesz jeść normalnie, ponieważ test nie reaguje na hemoglobinę zwierzęcą ani składniki roślinne.

• Badania nie należy wykonywać w trakcie miesiączki i do kilku dni po jej zakończeniu (do momentu ustania krwawienia i plamienia).
• Badania nie należy wykonywać przy aktywnym krwawieniu z hemoroidów czy obecności szczeliny odbytu. Przesuwająca się masa kałowa narusza hemoroidy i podrażnia szczelinę odbytu, co może dać fałszywie dodatni wynik testu. Przy obecności aktywnego krwawienia z odbytu, bądź zaobserwowania czerwonokrwistych śladów krwi na papierze, zgłoś się do swojego lekarza rodzinnego, a następnie do lekarza proktologa.
• Jeśli przyjmujesz duże dawki leków, które mogą drażnić przewód pokarmowy (np. aspiryna, niesteroidowe leki przeciwzapalne – NLPZ), skonsultuj się z lekarzem, czy nie jest wskazane ich odstawienie na kilka dni przed badaniem, albo jeśli brałeś/aś je doraźnie, pamiętaj o tym i przełóż badanie na inny dzień.
• Szczelnie zamknięty i opisany (imię, nazwisko, data) pojemnik należy przygotować na wizytę i dostarczyć do laboratorium jak najszybciej, najlepiej w ciągu 2-3 godzin od pobrania.

Test FIT jest bardzo czuły i swoisty dla ludzkiej krwi z dolnego odcinka przewodu pokarmowego.

• Czynniki mogące dać wynik fałszywie dodatni:
• • •
    Krwawienie z dziąseł lub nosa w bardzo dużej ilości (jeśli krew została połknięta).
  • •
    Miesiączka (zanieczyszczenie próbki).
  • •
    Krwawiące hemoroidy, szczelina odbytu.
  • •
    Stosowanie leków drażniących żołądek (np. NLPZ).
• Czynniki mogące dać wynik fałszywie ujemny:
• • •
    Okresowy charakter krwawienia z polipów lub guzów. Nowotwory nie krwawią w sposób ciągły, dlatego tak ważne jest regularne, coroczne powtarzanie badania.

Wynik badania na krew utajoną jest podawany jako dodatni lub ujemny i każdy z nich jest ważną informacją.

• Wynik dodatni oznacza, że w badanej próbce kału stwierdzono obecność ludzkiej krwi. Jest to bardzo ważny sygnał alarmowy, który wymaga dalszej diagnostyki. Należy jednak podkreślić, że wynik dodatni nie jest diagnozą raka! Do najczęstszych przyczyn obecności krwi utajonej w kale należą łagodne zmiany, takie jak polipy, hemoroidy czy uchyłki jelita. Niemniej jednak, ponieważ może to być najwcześniejszy objaw rozwijającego się nowotworu jelita grubego, wynik dodatni jest bezwzględnym wskazaniem do ewentualnego powtórzenia badania i podjęcia dalszej poszerzonej diagnostyki pod okiem lekarskim i wykonania kolonoskopii.
• • •
    Kolonoskopia to badanie, które pozwala lekarzowi obejrzeć wnętrze całego jelita grubego, zidentyfikować źródło krwawienia i, co najważniejsze, usunąć ewentualne polipy, zanim zdążą się one przekształcić w zmianę nowotworową.
• Wynik ujemny oznacza, że w badanej próbce nie znaleziono krwi. Jest to wynik świadczący o niskim prawdopodobieństwie obecności istotnych zmian w jelicie grubym. Pamiętaj jednak, że krwawienie z polipów i nowotworów jest często okresowe. Dlatego pojedynczy ujemny wynik nie zwalnia z konieczności regularnego, corocznego powtarzania badania w ramach skutecznej profilaktyki. Bądź powtórzenia badania jeśli objawy nie ustępują i tak zaleci lekarz.