IgE całkowite

Badanie stężenia IgE całkowitego to pomiar we krwi poziomu immunoglobulin klasy E. Immunoglobuliny to specjalne białka, nazywane też przeciwciałami, produkowane przez nasz układ odpornościowy w celu obrony organizmu. Każda klasa immunoglobulin (IgG, IgM, IgA, IgD i IgE) pełni nieco inne funkcje.

Rola immunoglobuliny E (IgE) jest wyjątkowa. Jest ona kojarzona głównie z dwiema sytuacjami:

• Reakcjami alergicznymi. U osób ze skłonnością do alergii (tzw. atopią) układ odpornościowy w odpowiedzi na kontakt z substancjami (alergenami), takimi jak pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt czy pokarmy, produkuje duże ilości IgE. Przeciwciała te przyłączają się do powierzchni komórek tucznych (mastocytów) i bazofilów. Przy kolejnym kontakcie z tym samym alergenem dochodzi do gwałtownego uwolnienia z tych komórek histaminy i innych mediatorów zapalnych, co prowadzi do wystąpienia objawów alergii – kataru, łzawienia, duszności czy pokrzywki.
• Obroną przed pasożytami. IgE odgrywa również ważną rolę w zwalczaniu i odpowiedzi na infestację pasożytniczą.

Badanie IgE całkowitego mierzy łączną pulę wszystkich przeciwciał tej klasy we krwi, nie różnicując, przeciwko czemu są one skierowane. Jest to więc badanie ogólne, przesiewowe. Odróżnia się je od badań IgE swoistych (sIgE), które precyzyjnie mierzą stężenie przeciwciał skierowanych przeciwko jednemu, konkretnemu alergenowi (np. IgE przeciwko pyłkom brzozy).

Badanie stężenia IgE całkowitego wykonuje się przy podejrzeniu schorzenia, w którym typowo dochodzi do nadprodukcji tych przeciwciał. Jest to ważny element diagnostyki różnicowej, zwłaszcza przy niejasnych objawach.

Warto wykonać badanie, jeśli doświadczasz nawracających lub przewlekłych dolegliwości, takich jak:

• Objawy ze strony układu oddechowego, jak wodnisty katar, częste kichanie, zatkany nos, napadowy, suchy kaszel, duszność, świszczący oddech, uczucie ucisku w klatce piersiowej.
• Objawy oczne, czyli zaczerwienienie, swędzenie i łzawienie oczu, obrzęk powiek.
• Objawy skórne, jak swędząca, zaczerwieniona i sucha skóra (zwłaszcza w zgięciach łokciowych i kolanowych), pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy (nagłe puchnięcie np. ust, języka).
• Objawy ze strony przewodu pokarmowego, a więc bóle brzucha, biegunki, nudności, które mogą być powiązane ze spożywaniem określonych pokarmów.
• Podejrzenie choroby pasożytniczej, szczególnie jeśli towarzyszy temu eozynofilia (podwyższona liczba eozynofilów) w morfologii krwi.

Badanie to jest szczególnie pomocne w diagnostyce schorzeń o podłożu alergicznym i pasożytniczym. Skorzystać z niego mogą:

• Osoby z objawami sugerującymi alergię. U pacjentów z alergicznym nieżytem nosa, astmą oskrzelową czy alergią pokarmową, podwyższony poziom IgE całkowitego wspiera rozpoznanie i wskazuje na tzw. konstytucję atopową, czyli genetyczną skłonność do reakcji alergicznych.
• Dzieci i dorośli z atopowym zapaleniem skóry (AZS). U większości pacjentów z AZS (szczególnie o ciężkim przebiegu) obserwuje się znacznie podwyższone stężenie IgE całkowitego.
• Osoby z podejrzeniem infekcji pasożytniczej, jeśli wyniki morfologii krwi (wysoka eozynofilia) lub objawy (np. bóle brzucha, utrata masy ciała) sugerują chorobę pasożytniczą, wysokie IgE jest dodatkową wskazówką diagnostyczną.
• Pacjenci z podejrzeniem rzadszych chorób. Bardzo wysokie stężenia IgE mogą wskazywać na rzadsze schorzenia, takie jak alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna (reakcja na grzyby z rodzaju Aspergillus) czy zespół hiper-IgE (zespół Joba)."

Przygotowanie do badania jest bardzo proste.

• Badanie nie wymaga bycia na czczo. Można je wykonać o dowolnej porze dnia. Jeśli jednak jest ono częścią większego panelu badań, które wymagają bycia na czczo (np. z morfologią czy glukozą), należy dostosować się do bardziej restrykcyjnych zaleceń.
• Przed pobraniem wypij szklankę niegazowanej wody.
• Przyjmowanie leków przeciwhistaminowych (przeciwalergicznych) nie wpływa na wynik badania IgE we krwi i nie trzeba ich odstawiać. Jednak leki sterydowe lub immunosupresyjne mogą wpłynąć na wynik, nie odstawiaj ich jednak bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.

Na stężenie IgE całkowitego we krwi może wpływać kilka czynników.

• Czynniki fizjologiczne:
• • •
    Stężenie IgE jest bardzo niskie u noworodków, następnie wzrasta w dzieciństwie, osiągając szczyt w wieku nastoletnim, po czym powoli spada.
• Czynniki patologiczne:
• • •
    Stany podwyższające stężenie to przede wszystkim choroby atopowe (astma, alergiczny nieżyt nosa, AZS), infestacje pasożytnicze (np. glistnica, toksokaroza), alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna (ABPA), zespół hiper-IgE, niektóre niedobory odporności, szpiczak IgE (bardzo rzadki), mononukleoza zakaźna.
  • •
    Stany obniżające stężenie to niektóre wrodzone lub nabyte niedobory odporności.
• Inne czynniki:
• • •
    Palenie papierosów zarówno czynne, jak i bierne palenie tytoniu może prowadzić do wzrostu stężenia IgE całkowitego.

• Podwyższone stężenie IgE całkowitego jest nieswoistym sygnałem, który najczęściej wskazuje na zwiększoną skłonność do reakcji alergicznych (atopii). Im wyższy poziom, tym większe prawdopodobieństwo, że doświadczane objawy mają podłoże alergiczne. Wynik ten nie odpowiada jednak na pytanie, co jest przyczyną alergii. Wysokie stężenie IgE może również silnie sugerować aktywną lub niedawno przebytą chorobę pasożytniczą. W rzadkich przypadkach bardzo wysokie wartości mogą być związane z innymi, poważniejszymi schorzeniami (np. zespołem hiper-IgE).
• Prawidłowy poziom IgE całkowitego nie wyklucza istnienia alergii. Możliwa jest sytuacja, w której pacjent jest uczulony tylko na jeden lub kilka alergenów (np. jad pszczoły), a jego ogólna pula przeciwciał IgE pozostaje w normie. W takich przypadkach alergia może być potwierdzona jedynie za pomocą badania swoistych przeciwciał IgE (sIgE) lub testów skórnych.