Chlamydia trachomatis IgM

Badanie Chlamydia trachomatis IgM to test serologiczny, który ma na celu wykrycie we krwi przeciwciał w klasie M (IgM). Przeciwciała te są produkowane przez układ odpornościowy jako pierwsza odpowiedź na świeże, aktywne zakażenie bakterią Chlamydia trachomatis.

Chlamydia trachomatis jest jedną z najczęstszych przyczyn bakteryjnych zakażeń przenoszonych drogą płciową na świecie. Infekcja jest szczególnie podstępna, ponieważ u ponad 70% kobiet i około 50% mężczyzn przebiega całkowicie bezobjawowo. Nieleczona chlamydioza może prowadzić do bardzo poważnych, nieodwracalnych powikłań, takich jak zapalenie narządów miednicy mniejszej (PID), ciąża pozamaciczna, a w konsekwencji – niepłodność.

Teoretycznie, obecność przeciwciał IgM powinna świadczyć o świeżym zakażeniu. Należy jednak z całą mocą podkreślić, że zgodnie z aktualnymi rekomendacjami towarzystw naukowych, badania serologiczne (w tym IgM) nie są metodą z wyboru w diagnostyce aktywnych, niepowikłanych zakażeń układu moczowo-płciowego. Odpowiedź immunologiczna IgM w tego typu infekcjach jest często słaba, nietrwała lub w ogóle nie występuje. Testy te cechują się ograniczoną czułością i swoistością. Złotym standardem w diagnostyce chlamydiozy jest badanie molekularne (PCR), które wykrywa bezpośrednio materiał genetyczny (DNA) bakterii i cechuje się najwyższą czułością i swoistością. Badanie wykonuje się najczęściej z próbki moczu lub wymazu z cewki u mężczyzn, natomiast u kobiet z wymazu z kanału szyjki macicy lub cewki moczowej.

Wykonanie badania w kierunku przeciwciał IgM przeciw Chlamydia trachomatis bywa rozważane w bardzo specyficznych sytuacjach, jednak nie powinno być pierwszym krokiem przy podejrzeniu typowej infekcji urogenitalnej.

• Badanie może być pomocne:
• • •
    W diagnostyce niektórych powikłań po zakażeniu, takich jak reaktywne zapalenie stawów (dawniej zespół Reitera).
  • •
    W diagnostyce zakażeń u noworodków, u których może dojść do zapalenia spojówek lub zapalenia płuc w wyniku zakażenia od matki podczas porodu.
  • •
    Jako badanie uzupełniające, gdy inne metody są niedostępne lub ich wyniki są niejednoznaczne.
• W przypadku występowania objawów sugerujących aktywną chlamydiozę, zalecanym badaniem jest test PCR:
• • •
    U kobiet objawy to zmiana charakteru upławów, plamienia lub krwawienia międzymiesiączkowe, ból w podbrzuszu, pieczenie podczas oddawania moczu.
  • •
    U mężczyzn objawami są wyciek z cewki moczowej, pieczenie podczas oddawania moczu, ból lub obrzęk jąder.

Badanie przeciwciał IgM nie jest rutynowo polecane w diagnostyce chlamydiozy, ponieważ u wielu pacjentów podwyższenie miana przeciwciał obserwuje się tylko w zakażeniach inwazyjnych Chlamydia trachomatis. Dlatego polecane jest:

• Pacjentom z podejrzeniem ogólnoustrojowych powikłań po przebytej chlamydiozie, np. z zapaleniem stawów o niejasnej przyczynie.
• Noworodkom, których matki miały nieleczoną chlamydiozę w ciąży i które prezentują objawy infekcji.

Jest to badanie o charakterze wyłącznie diagnostycznym.

• Wykonuje się je jednorazowo. Nie ma wskazań do powtarzania testu. Warto natomiast pamiętać, że badanie może mieć ograniczoną wartość w diagnostyce zakażeń wstępujących i diagnostyce bezpłodności ze względu na niską czułość i swoistość.
• Badanie nie służy do monitorowania skuteczności leczenia. Do kontroli po antybiotykoterapii służy powtórne badanie metodą PCR.

Przygotowanie do badania jest bardzo proste.

• Badanie nie wymaga bycia na czczo. Natomiast warto zachować 2-3h odstępu między posiłkiem a pobraniem krwi. Takie działanie zapobiega tzw. próbce „lipemicznej", czyli takiej, w której znajduje się zbyt wysoka poposiłkowa ilość tłuszczów.
• Przed pobraniem wypij szklankę niegazowanej wody.
• Krew można pobrać o dowolnej porze dnia.

Testy IgM w kierunku chlamydiozy są obarczone ryzykiem błędnych wyników.

• Czynniki patologiczne:
• • •
    Zakażenia ograniczone do błon śluzowych (jak w przypadku chlamydiozy urogenitalnej) często nie wywołują silnej, systemowej odpowiedzi IgM, co prowadzi do wyników fałszywie ujemnych.
  • •
    Przeciwciała IgM mogą reagować krzyżowo z antygenami innych, podobnych bakterii (np. Chlamydia pneumoniae, wywołującej infekcje dróg oddechowych), co prowadzi do wyników fałszywie dodatnich.
  • •
    W pierwszych 2-3 tygodniach od zakażenia przeciwciała mogą być jeszcze niewykrywalne.

Wynik badania przeciwciał IgM musi być interpretowany z dużą ostrożnością, zawsze w kontekście objawów i, w razie potrzeby, weryfikowany metodą PCR.

• Wynik dodatni (reaktywny) może sugerować wczesną fazę zakażenia Chlamydia trachomatis. Jednak ze względu na niską swoistość i częste reakcje krzyżowe, nie jest to pewne potwierdzenie aktywnej infekcji urogenitalnej. Taki wynik, zwłaszcza u osoby z objawami, powinien skłonić do pilnego wykonania znacznie bardziej wiarygodnego testu molekularnego (PCR) w celu ostatecznego potwierdzenia diagnozy przed wdrożeniem leczenia.

• Wynik ujemny (niereaktywny) nie wyklucza aktywnego zakażenia. Pacjent może być zakażony i mieć ujemny wynik badania IgM z powodu słabej odpowiedzi immunologicznej lub ograniczeń testu. Z tego powodu ujemny wynik u osoby z objawami nie powinien usypiać czujności diagnostycznej, a skłonić do poszerzenia diagnostyki o inne testy.