Amfetamina w moczu, jakościowo

Badanie jakościowe na obecność amfetaminy w moczu to test przesiewowy, który służy do oceny, czy dana osoba zażywała w ostatnim czasie tę substancję. Amfetamina (znana potocznie jako „feta”, „speed”) to substancja psychoaktywna o silnym działaniu pobudzającym ośrodkowy układ nerwowy. Jest nielegalnie wykorzystywana w celach rekreacyjnych, a jej używanie wiąże się z ryzykiem uzależnienia i poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Test ten, wykonywany metodą immunochemiczną, wykrywa w próbce moczu obecność amfetaminy lub jej pochodnych. Jest to badanie jakościowe, co oznacza, że daje prostą odpowiedź:

• Dodatni (stwierdzono obecność substancji),
• Ujemny (nie stwierdzono obecności substancji).

Wykonanie badania w kierunku obecności amfetaminy warto rozważyć w sytuacjach, gdy istnieje podejrzenie zażycia tej substancji, w celach medycznych, zawodowych lub prawnych.

Badanie jest wskazane przy:

• Podejrzeniu zażycia substancji psychoaktywnych, zwłaszcza u osoby, u której obserwuje się nagłe zmiany w zachowaniu, nastroju i poziomie energii.
• Obserwacji objawów ostrego zatrucia:
• • •
    Wyraźne pobudzenie, niepokój, bezsenność, gadatliwość.
  • •
    Rozszerzone źrenice, suchość w ustach, podwyższone ciśnienie i tętno.
  • •
    Zwiększona pewność siebie, zmniejszony krytycyzm.
• Obserwacji objawów przewlekłego używania:
• • •
    Utrata masy ciała, problemy ze snem.
  • •
    Stany lękowe, wahania nastroju, drażliwość.
  • •
    Problemy z koncentracją, paranoja.
• W ramach medycyny pracy, na stanowiskach wymagających pełnej sprawności psychofizycznej.
• W celu monitorowania abstynencji u osób w trakcie terapii uzależnień.

Badanie to jest narzędziem weryfikacyjnym, przydatnym w wielu sytuacjach. Polecane jest:

• Rodzicom lub opiekunom zaniepokojonym nagłą zmianą zachowania, kręgu znajomych lub wyników w nauce swojego dziecka.
• Pracodawcom, w ramach medycyny pracy (zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa).
• Osobom w trakcie leczenia odwykowego lub po jego zakończeniu, jako element kontroli utrzymania abstynencji.
• W sytuacjach wymagających formalnego potwierdzenia trzeźwości od substancji psychoaktywnych.

Częstotliwość badania zależy od celu jego wykonania.

• W celu weryfikacji podejrzenia badanie wykonuje się jednorazowo.
• W monitorowaniu terapii uzależnień częstotliwość ustala lekarz lub terapeuta. Badania mogą być wykonywane regularnie lub w sposób losowy i niezapowiedziany.

Przygotowanie do badania jest bardzo proste.

• Badanie nie wymaga bycia na czczo.
• Do badania potrzebna jest próbka moczu o objętości ok. 20-30 ml. Należy ją pobrać do specjalnego, czystego i suchego pojemnika (dostępnego w aptece).
• Mocz można pobrać o dowolnej porze dnia.
• Przed pobraniem próbki należy dokładnie umyć ręce i okolice cewki moczowej.
• Zaleca się pobranie próbki ze środkowego strumienia.

Na wynik badania ma wpływ kilka kluczowych czynników.

• Okno detekcji. Amfetamina jest wykrywalna w moczu przez okres od 1 do 4 dni od ostatniego zażycia. Czas ten może się różnić w zależności od przyjętej dawki, częstotliwości używania i indywidualnego metabolizmu.
• Rozcieńczenie próbki. Celowe picie bardzo dużych ilości płynów bezpośrednio przed badaniem może nadmiernie rozcieńczyć mocz i spowodować, że stężenie substancji spadnie poniżej progu wykrywalności testu, dając wynik fałszywie ujemny.
• Reakcje krzyżowe. Testy przesiewowe na amfetaminę są znane z możliwości dawania wyników fałszywie dodatnich u osób przyjmujących niektóre leki. Należą do nich m.in. leki na przeziębienie z pseudoefedryną, leki stosowane w leczeniu ADHD, niektóre leki przeciwdepresyjne, leki na nadciśnienie (np. labetalol) czy leki na chorobę Parkinsona.

Wynik testu jakościowego jest podawany jako „dodatni” lub „ujemny”.

• Wynik dodatni oznacza, że w badanej próbce moczu stwierdzono obecność amfetaminy powyżej ustalonego progu czułości. Wynik ten z wysokim prawdopodobieństwem wskazuje na zażycie substancji w ciągu ostatnich 1-4 dni.
  

• Wynik ujemny (nie stwierdzono obecności) oznacza, że w badanej próbce nie znaleziono amfetaminy w stężeniu przekraczającym próg czułości testu. Jeśli badanie zostało wykonane w odpowiednim oknie detekcji, wynik ten z dużym prawdopodobieństwem świadczy o tym, że badana osoba nie zażywała tej substancji.