Bycie na czczo - co to znaczy?
Krew do badań musi zostać pobrana na czczo, czyli bez spożywania posiłków 8-12 godzin przed pobraniem. Wyjątkiem są inne zalecenia lekarza, a także pobyt w szpitalu, gdzie krew może być pobrana w dowolnym momencie. Wynika to ze sposobu, w jaki wyznacza się wartości referencyjne. To przedziały, w których mieszczą się wyniki badań u osób zdrowych. Ustala się je, pobierając i oznaczając parametry krwi u osób spełniających konkretne kryteria płci i/lub wieku oraz mieszkających na danym terytorium. Każda z tych osób ma prawo prowadzić inny styl życia, a tym samym inaczej się odżywiać. Stąd naukowcy wpadli na pomysł, by wyeliminować tą zmienną poprzez zachowanie przez badanych długiej przerwy od ostatniego posiłku.
Jak długa powinna być ta przerwa? Dobrze, jeśli trwa od 8 do 12 godzin, jednak to Ty musisz wiedzieć, jaki przedział jest dla Ciebie odpowiedni. Ważne, by nie zmieniać nawyków typowych dla Twojego stylu życia. Jeśli ostatni posiłek jesz około 16 i to Ci wystarcza do końca dnia, a dodatkowo wiesz, że nie zasłabniesz podczas oczekiwania na pobranie krwi lub podczas badania, nie musisz wmuszać w siebie dodatkowego posiłku. Standardowo w dniu poprzedzającym pobranie najlepiej zjeść lekką kolację i później już zrezygnować z jedzenia.
Kiedy zaplanować badanie? Najwygodniejsze będzie umówienie się najwcześniej rano, jak to możliwe. Korzystnie dla pacjenta, naukowcy wliczyli sen w czas przerwy od posiłku. Większość odstępu od ostatniego posiłku możesz zatem spokojnie przespać. Kiedy maksymalnie skrócisz czas od przebudzenia do pobrania krwi, przerwa może okazać się mniej nieprzyjemna.
Kawa, herbata i inne napoje a badanie
Czy bycie na czczo dotyczy również napojów? To zależy od ich rodzaju. Przed badaniem zaleca się picie wody, jednak powinno unikać się kawy, herbaty ani soku, ponieważ może to zaburzyć wyniki badania. Przykładowo sok najczęściej zawiera cukry. Nawet jeśli nie oznaczasz podczas pobrania krwi poziomu glukozy, Twój organizm będzie starał się rozłożyć składniki pokarmowe zawarte w soku, co sprawi, że nie będzie znajdować się w stanie spoczynku, tak potrzebnym dla prawidłowego oznaczenia parametrów.
Badanie krwi a kawa? Zarówno kawa, jak i herbata, nawet jeśli pijesz je bez cukru i mleka, może również wpływać na wyniki badań krwi. Zawartość kofeiny i rozpuszczalnej materii roślinnej w tych napojach może przeszkodzić w prawidłowym oznaczeniu parametrów.
Ponadto kawa ma również działanie moczopędne. Częstsze oddawanie moczu może powodować odwodnienie, a im mniej jesteś nawodniony, tym trudniej jest znaleźć żyłę pielęgniarce lub innej osobie pobierającej krew. Przez to badanie krwi może okazać się bolesne lub stresujące.
Przed badaniem możesz natomiast wypić szklankę wody niegazowanej, niesłodzonej i bez cytryny lub innych dodatków. Woda nie wpłynie na wyniki oznaczeń, a jedna czy dwie szklanki pozwolą wypełnić i uwidocznić żyły. Nadmiar może jednak doprowadzić do przewodnienia, czyli rozrzedzenia krwi. W takim wypadku wyniki mogą okazać się zaniżone, ponieważ najczęściej są oznaczane jako stężenie danej substancji w konkretnej objętości krwi. Można to łatwo zobrazować: jeśli dodasz po łyżeczce cukru do kubka, który ma 250 ml herbaty i do dzbanka, który mieści w sobie 1 l herbaty, inaczej odczujesz słodycz napoju, mimo że cukru jest dokładnie tyle samo. By zapewnić odpowiednie nawodnienie organizmu, zaleca się picie wody przez około dwa dni poprzedzające badania.
Jak wpływają na wynik badania leki, suplementy i alkohol?
Badania krwi a alkohol - jaki ma to związek? O poranku w dniu pobrania nie powinno się zażywać żadnych substancji psychoaktywnych, alkoholu, suplementów oraz lekarstw. Przyjmowanie leków należy jednak skonsultować z lekarzem prowadzącym, bo być może kierując Cię na badania, zamierza on sprawdzić funkcjonowanie Twojego organizmu właśnie po zażyciu konkretnej dawki leku. Dotyczy to głównie pacjentów borykających się z chorobami tarczycy lub serca. Jeśli chodzi o suplementy, również warto poinformować lekarza o ich przyjmowaniu. Niektóre z suplementów mogą wpływać na jakość oznaczenia parametrów we krwi, a odstawienie ich jedynie w dniu pobrania może nie przynieść pożądanego efektu.
Spersonalizuj swój
pakiet badań
Spersonalizuj swój
pakiet badań
Nie wiesz jaki pakiet badań wybrać dla siebie
lub członków Twojej rodziny?
Wypełnij nasz kwestionariusz a my dopasujemy pakiet indywidualnie pod potrzeby na bazie Twoich odpowiedzi.
Co jeśli nie udało się utrzymać odpowiedniej przerwy w posiłkach?
Najlepszym rozwiązaniem będzie przełożenie badań na inny dzień. Najbezpieczniejszy będzie termin oddalony od poprzedniego o około 48 h, by organizm zdążył wrócić do swojego rytmu. Wtedy po raz kolejny spróbuj zachować przerwę od posiłków przed badaniami.
Niektóre parametry wymagają od pacjenta konkretnego terminu. Na przykład badania hormonalne u kobiet muszą zostać oznaczone w określonym dniu cyklu menstruacyjnego. Jeśli przełożenie badań nie jest możliwe, spróbuj skontaktować się z lekarzem, by upewnić się, że możesz je wykonać. Nie wszystkie parametry silnie reagują na spożyte posiłki, więc ich oznaczanie nie musi bezwzględnie odbywać się na czczo. Być może w takiej sytuacji uda się oznaczyć choć część parametrów.
Możesz też skonsultować się bezpośrednio w laboratorium. Zapytaj, czy po danym posiłku lub napoju możesz wykonać badania. Istnieje szansa, że krew zostanie Ci pobrana, a wyniki będą oznaczone komentarzem, że pacjent nie był na czczo. Jest to jednak sprawa indywidualnie rozstrzygana przez laboratorium, które dane badania wykonuje. Pracownik placówki może odmówić pobrania krwi, by zapewnić pacjentom odpowiednią jakość usług.
Co jeszcze wpływa na wynik badania krwi?
Postaraj się wypocząć, a na badania przyjdź spokojnym tempem, unikając nadmiernego wysiłku, nie biegnąc i nie jadąc na rowerze.
Przyjdź wcześniej, by chwilę usiąść i odpocząć. To pozwoli ustabilizować Twoje ciśnienie krwi. Pojawia się jeszcze jedna kwestia: stres a badania krwi? Czy to może mieć wpływ? Udowodniono, że w stanach przewlekłego stresu niektóre wyniki badać mogą być zaburzone.
Zawsze pamiętaj o zabraniu dokumentu poświadczającego Twoją tożsamość. Osoba pobierająca ma obowiązek zidentyfikować Cię jako pacjenta, któremu mają zostać wykonane badania krwi.
Pamiętaj o skierowaniu, jeśli takie otrzymałeś, lub liście badań, które zamierzasz wykonać odpłatnie. Wcześniej upewnij się, że dane laboratorium oferuje wykonanie oznaczeń, które Cię szczególnie interesują.
Sprawdź również badania krwi, które należy wykonać na czczo.
Istnieje jeszcze wiele dodatkowych czynników, które wpływają na Twoje wyniki badań, jak chociażby dieta czy Twój styl życia. Niestety, jeśli na badania nie zgłosisz się na czczo, to właśnie zjedzony ostatnio posiłek okaże się najważniejszym czynnikiem wpływającym na wiarygodność Twoich wyników badań krwi.
Aldona Gajek - Kobieta w laboratorium, diagnosta laboratoryjny, czyli osoba, która oznacza dla Ciebie wyniki badań krwi, moczu… i innych także. W sieci uczy, jak prawidłowo przygotować się do badań, co ma na nie wpływ oraz że nie zawsze należy panikować. Więcej informacji znajdziesz na stronie: https://kobietawlaboratorium.pl/
