Krztusiec (Bordetella pertussis) IgG

Badanie Krztusiec IgG to test serologiczny, który pozwala ocenić stężenie przeciwciał w klasie G (IgG) skierowanych przeciwko pałeczce krztuśca (Bordetella pertussis). Przeciwciała IgG to kluczowy element długotrwałej pamięci immunologicznej naszego organizmu.

Są one produkowane kilka tygodni po pierwszym kontakcie z antygenami bakterii, który może nastąpić na dwa sposoby:

• W wyniku naturalnego zakażenia (przechorowania krztuśca).
• W odpowiedzi na szczepienie ochronne (np. szczepionką DTP).

Przeciwciała IgG mogą utrzymywać się we krwi przez wiele lat, zapewniając ochronę przed ponownym zachorowaniem. Ich obecność jest więc dowodem na to, że organizm miał w przeszłości kontakt z pałeczką krztuśca.

Należy jednak pamiętać, że odporność na krztusiec – zarówno ta po przechorowaniu, jak i po szczepieniu – nie jest dożywotnia. Z czasem poziom przeciwciał spada, zazwyczaj w ciągu 5-10 lat, co sprawia, że młodzież i dorośli ponownie stają się podatni na zakażenie. Badanie stężenia IgG pozwala ocenić aktualny stan tej „pamięci” odpornościowej.

Zgodnie z kalendarzem szczepień osób dorosłych szczepienie na krztusiec (szczepionka tężec, błonica, krztusiec) powinniśmy odbywać regularnie co 10 lat.

Niedawne szczepienie może stymulować organizm do produkcji przeciwciał, w tym w klasie IgG, dając wynik dodatni testu.

Badanie przeciwciał IgG w kierunku krztuśca wykonuje się głównie w dwóch celach: w diagnostyce przewlekłego kaszlu oraz w ocenie stanu odporności.

Wskazania diagnostyczne:

Diagnostyka przewlekłego kaszlu (trwającego ponad 3-4 tygodnie).

• U dorosłych krztusiec często przebiega nietypowo, bez klasycznych, gwałtownych napadów. Jedynym objawem może być uporczywy, męczący kaszel. W takiej sytuacji, gdy ostra faza infekcji (w której bada się IgM lub wykonuje PCR) już minęła, oznaczenie IgG może być bardzo pomocne.
• Pojedynczy, bardzo wysoki wynik IgG może sugerować niedawno przebyte zakażenie.
• Znaczący (zwykle czterokrotny) wzrost miana IgG w dwóch próbkach pobranych w odstępie 2-4 tygodni jest silnym dowodem na świeżą infekcję.

Ocena statusu immunologicznego:

• U osób, które chcą sprawdzić, czy posiadają przeciwciała po szczepieniach lub przechorowaniu.
• U osób planujących bliski kontakt z niemowlętami (np. przyszli rodzice, dziadkowie), dla których krztusiec jest najgroźniejszy.

Badanie stężenia przeciwciał IgG przeciw krztuścowi jest cenną wskazówką diagnostyczną. Polecamy je w szczególności:

• Dorosłym z przewlekłym, męczącym kaszlem, którego przyczyna nie została ustalona.
• Osobom, które chcą świadomie ocenić swój poziom odporności na krztusiec, np. ze względów zawodowych (personel medyczny, opiekunowie w żłobkach) lub rodzinnych (oczekiwanie na narodziny dziecka/wnuka).
• Pacjentom w trakcie diagnostyki różnicowej przyczyn długotrwałego kaszlu, w celu wykluczenia tła infekcyjnego.
• Osobom, które przechorowały ciężką infekcję dróg oddechowych z uporczywym kaszlem i chcą sprawdzić, czy jej przyczyną mógł być krztusiec.

Częstotliwość badania zależy od celu.

W diagnostyce badanie zazwyczaj wykonuje się jednorazowo, aby ocenić stężenie przeciwciał. W celu potwierdzenia świeżej infekcji, lekarz może zlecić powtórzenie badania po kilku tygodniach, aby porównać wyniki.

W ocenie odporności badanie wykonuje się jednorazowo. Należy pamiętać, że nie ma jednoznacznie ustalonego progu ochronnego stężenia przeciwciał, a wynik zawsze powinien być interpretowany przez lekarza rodzinnego.

Przygotowanie do badania jest proste i nie wymaga specjalnych działań.

• Bycie na czczo nie jest wymagane. Natomiast warto zachować 2-3h odstępu między posiłkiem a pobraniem krwi. Takie działanie zapobiega tzw. próbce „lipemicznej" czyli takiej, w której znajduje się zbyt wysoka poposiłkowa ilość tłuszczów.
• Badanie można wykonać o każdej porze.
• Przed pobraniem wypij szklankę niegazowanej wody.
• Poinformuj lekarza o dacie ostatniego szczepienia przeciwko krztuścowi. Niedawne szczepienie będzie miało bezpośredni wpływ na wynik.

Wynik badania IgG odzwierciedla historię kontaktów naszego układu odpornościowego z pałeczką krztuśca.

Czynniki immunologiczne:

• Przebyte zakażenie prowadzi do produkcji przeciwciał IgG.
• Szczepienie jest głównym stymulatorem produkcji przeciwciał IgG.
• Zarówno po zakażeniu, jak i po szczepieniu, stężenie przeciwciał z czasem spada, co prowadzi do utraty odporności. Dlatego warto co 10 lat podjąć szczepienie ochronne.

Czynniki patologiczne:

• U osób z ciężkimi niedoborami odporności odpowiedź na szczepienie lub zakażenie może być osłabiona, co skutkuje niższym stężeniem przeciwciał.

Interpretacja wyniku badania IgG przeciw krztuścowi jest złożona i musi uwzględniać objawy kliniczne pacjenta oraz jego historię szczepień.

• Wynik dodatni (reaktywny) oznacza obecność przeciwciał IgG we krwi. Wskazuje to, że organizm miał kontakt z antygenami Bordetella pertussis w przeszłości, co mogło być spowodowane przechorowaniem lub szczepieniem.
• • •
    U osoby bez objawów, dodatni wynik najczęściej świadczy o posiadaniu pewnego stopnia odporności.
  • •
    U osoby z przewlekłym kaszlem, pojedynczy, ale bardzo wysoki wynik IgG może sugerować, że przyczyną dolegliwości jest niedawno przebyte zakażenie.
  • •
    Znaczący wzrost stężenia IgG w dwóch próbkach pobranych w odstępie kilku tygodni jest silnym dowodem na świeżą infekcję.
• Wynik ujemny (niereaktywny) oznacza brak przeciwciał IgG. Może to wskazywać na:
• • •
    Brak kontaktu z bakterią w przeszłości i brak odporności.
  • •
    Odległy czas od ostatniego szczepienia lub zakażenia, co spowodowało zanik przeciwciał i utratę odporności. Taka osoba jest podatna na zakażenie, warto podjąć działania zapobiegające i zaszczepić sie szczepionką, szczególnie jeśli od ostatniej dawki minęło 10 lat.