HBc przeciwciała całkowite

Badanie HBc przeciwciała całkowite służy do wykrywania we krwi przeciwciał skierowanych przeciwko antygenowi rdzeniowemu wirusa zapalenia wątroby typu B (HBcAg). Antygen rdzeniowy to białko znajdujące się wewnątrz wirusa, które jest silnym sygnałem dla naszego układu odpornościowego.

W przeciwieństwie do antygenu powierzchniowego (HBsAg), antygen rdzeniowy (HBcAg) nie jest wykrywalny we krwi. Możemy jednak zmierzyć odpowiedź organizmu na jego obecność, czyli właśnie przeciwciała anty-HBc total.

Badanie całkowite (total) oznacza, że test wykrywa obie klasy przeciwciał anty-HBc jednocześnie:

• anty-HBc w klasie IgM pojawiają się jako pierwsze, świadcząc o świeżym, ostrym zakażeniu.
• anty-HBc w klasie IgG pojawiają się nieco później, ale utrzymują się do końca życia.

Wykonanie badania przeciwciał anty-HBc zaleca się jako kluczowy element pełnej diagnostyki wirusowego zapalenia wątroby typu B, zwłaszcza w sytuacjach, gdy inne markery dają niejednoznaczny obraz.

Wskazania do badania:

• W celu potwierdzenia przebytego zakażenia WZW B u osób, które nie są pewne swojej historii chorobowej, a chcą wiedzieć, czy miały kontakt z wirusem.
• W diagnostyce różnicowej, gdy inne markery są ujemne. W tzw. oknie serologicznym (okresie po zakażeniu, gdy antygen HBsAg jest już obecny, ale przeciwciała anty-HBs jeszcze się nie pojawiły), przeciwciała anty-HBc total mogą być jedynym dowodem na świeże zakażenie.
• U osób z ujemnym HBsAg i dodatnimi przeciwciałami anty-HBs, aby odróżnić odporność po szczepieniu od zakażenia.
• W diagnostyce przewlekłego WZW B o niskiej replikacji wirusa.
• U dawców krwi, narządów i tkanek, jako badanie przesiewowe.

Badanie to jest niezbędne do pełnej interpretacji statusu serologicznego WZW B. Polecamy je w szczególności:

• Osobom, które chcą sprawdzić, czy ich odporność na WZW B wynika ze szczepienia, czy z przechorowania.
• Pacjentom z dodatnim wynikiem antygenu HBs.
• Pacjentom z podejrzeniem świeżego lub przewlekłego zakażenia wirusem HBV, jako element pełnego panelu diagnostycznego.
• Osobom, które miały w przeszłości kontakt z osobą zakażoną WZW B.
• Pacjentom po operacji, hospitalizacji lub inwazyjnych badaniach diagnostycznych.
• Osobom z podwyższonymi wynikami prób wątrobowych (ALT, AST) o nieznanej przyczynie.
• Osobom z licznymi partnerami seksualnymi lub partnerem zakażonym HBV.
• Pacjentom przygotowującym się do leczenia immunosupresyjnego, u których przebyte zakażenie stwarza ryzyko reaktywacji wirusa.

HBc przeciwciała całkowite jest badaniem, które w większości przypadków wykonuje się tylko raz w życiu, bądź w określonych sytuacjach np. pozabiegowych, po częstych kontaktach płciowych.

• W diagnostyce badanie wykonuje się jednorazowo, aby ustalić status serologiczny pacjenta.
• Po ryzykownej ekspozycji, w przypadku potencjalnego zakażenia bądź wystąpienia objawów, badanie należy wykonać jako uzupełnienie diagnostyki.
• Pacjentom po operacji, hospitalizacji lub po inwazyjnych badaniach diagnostycznych badanie wykonuje się w celu poszerzenia obrazu klinicznego.

Przygotowanie do badania jest bardzo proste.

• Badanie nie wymaga bycia na czczo. Natomiast warto zachować 2-3h odstępu między posiłkiem a pobraniem krwi. Takie działanie zapobiega tzw. próbce „lipemicznej", czyli takiej, w której znajduje się zbyt wysoka poposiłkowa ilość tłuszczów.
• Przed pobraniem wypij szklankę niegazowanej wody.
• Krew można pobrać o dowolnej porze dnia.

Test na przeciwciała anty-HBc jest bardzo wiarygodny, jednak istnieją rzadkie sytuacje, które mogą wpłynąć na jego wynik.

• Czynniki patologiczne:
• • •
    W ciągu pierwszych tygodni od zakażenia przeciwciała mogą być jeszcze niewykrywalne.
  • •
    Ciężkie niedobory odporności mogą osłabić lub uniemożliwić produkcję przeciwciał.
• Czynniki immunologiczne:
• • •
    W rzadkich przypadkach, u pacjentów z wysokim stężeniem czynnika reumatoidalnego (RF), mogą wystąpić wyniki fałszywie dodatnie.

Wynik badania anty-HBc jest kluczem do interpretacji całej układanki serologicznej WZW B.

• Wynik dodatni (reaktywny) oznacza obecność przeciwciał anty-HBc we krwi. Jest to jednoznaczny dowód na to, że pacjent miał kontakt z wirusem zapalenia wątroby typu B – teraz lub w przeszłości. Samodzielnie nie pozwala on jednak określić, czy zakażenie jest aktywne, czy już przebyte. Dalsza interpretacja zależy od wyników innych markerów:
• • •
    Dodatni anty-HBc oraz dodatni HBsAg świadczą o aktywnym zakażeniu WZW B (ostrym lub przewlekłym).
  • •
    Dodatni anty-HBc oraz ujemny HBsAg, a także dodatnie przeciwciała anty-HBs świadczą o przebytym zakażeniu i nabytej odporności.
  • •
    Dodatni anty-HBc, ujemny HBsAg oraz ujemne przeciwciała anty-HBs mogą wskazywać na tzw. okno serologiczne we wczesnej fazie zdrowienia, przewlekłe zakażenie z bardzo niską replikacją wirusa lub fałszywie dodatni wynik. Jest to sytuacja wymagająca wnikliwej analizy.
• Wynik ujemny (niereaktywny) oznacza brak przeciwciał anty-HBc. Wskazuje, że pacjent nigdy nie miał kontaktu z wirusem WZW B. Jeśli taka osoba ma dodatnie przeciwciała anty-HBs, świadczy to o odporności nabytej w wyniku szczepienia.