CMV (Cytomegalovirus) IgG

Badanie CMV IgG służy do oznaczenia we krwi przeciwciał klasy G skierowanych przeciwko wirusowi cytomegalii (CMV). Cytomegalowirus jest niezwykle rozpowszechnionym na świecie wirusem z rodziny Herpesviridae, tej samej, do której należą wirusy opryszczki czy ospy wietrznej.

Szacuje się, że kontakt z CMV miało nawet 80% dorosłej populacji. U osób z prawidłowo funkcjonującym układem odpornościowym pierwotne zakażenie najczęściej przebiega bezobjawowo lub przypomina łagodne przeziębienie czy mononukleozę. Po przechorowaniu, wirus – podobnie jak inni jego kuzyni – pozostaje w organizmie w stanie uśpienia (latencji) do końca życia.

Obecność przeciwciał w klasie IgG jest dowodem na to, że organizm miał w przeszłości kontakt z wirusem i wytworzył trwałą, długoterminową odporność. Są one jak immunologiczna blizna lub wpis w naszej karcie pamięci odpornościowej. Badanie to nie świadczy o aktywnym zakażeniu, a jedynie o statusie immunologicznym – czyli o tym, czy jesteśmy odporni na pierwotną infekcję.

Chociaż zakażenie CMV jest powszechne i zazwyczaj niegroźne, istnieją sytuacje, w których wiedza o statusie immunologicznym jest kluczowa dla zdrowia.

Główne wskazania do badania:

• Planowanie ciąży i opieka w I trymestrze ciąży to najważniejsze wskazanie. Zakażenie pierwotne (czyli pierwsze w życiu) wirusem CMV w trakcie ciąży może być bardzo niebezpieczne dla rozwijającego się płodu, stwarzając ryzyko wad wrodzonych (m.in. uszkodzenia słuchu, wzroku, zaburzeń neurologicznych). Wiedza o statusie IgG pozwala ocenić to ryzyko.
• Diagnostyka zakażeń wrodzonych u noworodków, które wykazują niepokojące objawy po urodzeniu.
• Przed planowanym przeszczepem narządu, szpiku kostnego lub transfuzją krwi, zarówno u dawcy, jak i biorcy. U osób z obniżoną odpornością wirus CMV może się reaktywować i wywołać ciężką chorobę.
• U pacjentów z niedoborami odporności (np. zakażonych HIV, w trakcie chemioterapii), u których występują objawy o niejasnej przyczynie, takie jak zapalenie płuc, wątroby czy siatkówki oka.
• W diagnostyce różnicowej objawów grypopodobnych lub mononukleozopodobnych (gorączka, osłabienie, powiększenie węzłów chłonnych), gdy wykluczono inne przyczyny.

Badanie CMV IgG jest fundamentalnym elementem opieki w określonych grupach pacjentów. Polecamy je w szczególności:

• Wszystkim kobietom planującym ciążę, aby świadomie ocenić swoje ryzyko i wiedzieć, czy muszą zachować szczególną ostrożność.
• Kobietom w pierwszych tygodniach ciąży, jako część panelu badań zalecanych w opiece prenatalnej (często wykonywane w ramach tzw. panelu TORCH).
• Pacjentom przygotowującym się do przeszczepu narządu lub komórek krwiotwórczych.
• Osobom z wrodzonymi lub nabytymi niedoborami odporności.
• Dawcom krwi, organów i nasienia.
• Pracownikom żłobków, przedszkoli i opieki zdrowotnej, którzy mają częsty kontakt z małymi dziećmi (główne źródło transmisji wirusa).

Częstotliwość badania CMV IgG zależy od celu jego wykonania i uzyskanego wyniku.

• Jako badanie przesiewowe (np. przed ciążą) wykonuje się je jeden raz.
• Jeśli wynik jest dodatni (IgG+), oznacza to przebytą infekcję i nabytą odporność. W większości przypadków nie ma potrzeby powtarzania badania.
• Jeśli wynik jest ujemny (IgG-), oznacza to brak odporności i podatność na zakażenie. W tej sytuacji lekarz może zalecić powtórzenie badania (zarówno w klasie IgG, jak i IgM) w późniejszych trymestrach ciąży, aby sprawdzić, czy nie doszło do zakażenia.
• W monitorowaniu pacjentów z grup ryzyka (np. po przeszczepach), częstotliwość ustala lekarz prowadzący.

Przygotowanie do badania CMV IgG jest bardzo proste.

• Bycie na czczo nie jest wymagane. Natomiast warto zachować 2-3h odstępu między posiłkiem a pobraniem krwi. Takie działanie zapobiega tzw. próbce „lipemicznej" czyli takiej, w której znajduje się zbyt wysoka poposiłkowa ilość tłuszczów.
• Badanie można wykonać o każdej porze dnia.
• Przed pobraniem wypij szklankę niegazowanej wody.

Test na przeciwciała CMV IgG jest bardzo wiarygodny, ale warto znać kilka sytuacji, które mogą wpłynąć na jego wynik.

• Czynniki fizjologiczne:
• • •
    Noworodki przez kilka-kilkanaście miesięcy po urodzeniu mogą mieć we krwi przeciwciała IgG przekazane od matki przez łożysko. Dodatni wynik IgG u niemowlęcia nie świadczy więc o jego zakażeniu, a jedynie o odporności matki.
• Czynniki patologiczne:
• • •
    Ciężkie niedobory odporności. W rzadkich przypadkach pacjenci z bardzo osłabionym układem odpornościowym mogą nie być w stanie wytworzyć przeciwciał lub ich stężenie może być bardzo niskie mimo przebytego zakażenia.
• Czynniki farmakologiczne:
• • •
    Przyjęcie preparatów zawierających immunoglobuliny może skutkować przejściowym, fałszywie dodatnim wynikiem testu.

Wynik badania CMV IgG informuje o Twoim statusie immunologicznym względem cytomegalowirusa i zawsze powinien być interpretowany w połączeniu z wynikiem przeciwciał w klasie IgM.

• Wynik dodatni (reaktywny) oznacza obecność przeciwciał IgG we krwi. Wskazuje to na przebyte w przeszłości zakażenie wirusem cytomegalii. U zdecydowanej większości osób z prawidłową odpornością jest to dobra informacja, oznaczająca nabycie długotrwałej odporności, która chroni przed ponownym zakażeniem pierwotnym. Dla kobiety planującej ciążę dodatni wynik IgG przy ujemnym IgM oznacza, że ryzyko przekazania wirusa dziecku jest bardzo niskie.
• Wynik ujemny (niereaktywny) oznacza brak przeciwciał IgG we krwi. Wskazuje to, że dana osoba nigdy nie miała kontaktu z wirusem CMV i nie posiada odporności. Jest więc podatna na pierwotne zakażenie. Dla kobiety planującej ciążę lub będącej w ciąży jest to bardzo ważna informacja, która powinna skłonić ją do zachowania szczególnej ostrożności w celu uniknięcia infekcji (np. częste mycie rąk, zwłaszcza po kontakcie z małymi dziećmi i ich wydzielinami, takimi jak ślina czy mocz).