RSV (Respiratory syncytial virus), IgM met. IIF

Badanie RSV IgM to test serologiczny, który pozwala na wykrycie we krwi przeciwciał w klasie M (IgM) skierowanych przeciwko syncytialnemu wirusowi oddechowemu (RSV, ang. Respiratory Syncytial Virus).

Wirus RSV jest jednym z najczęstszych patogenów wywołujących sezonowe (jesienno-zimowe) infekcje dróg oddechowych. U starszych dzieci i dorosłych zakażenie zazwyczaj przebiega łagodnie, przypominając zwykłe przeziębienie. Jednak dla najmłodszych, a zwłaszcza dla niemowląt i dzieci do 2. roku życia, wirus ten jest szczególnie niebezpieczny. RSV jest główną przyczyną zapalenia oskrzelików i zapalenia płuc, które w tej grupie wiekowej często wymagają hospitalizacji.

Przeciwciała w klasie IgM to pierwsza linia obrony immunologicznej. Pojawiają się we krwi wkrótce po rozpoczęciu infekcji i utrzymują się przez kilka tygodni. Ich obecność jest więc sygnałem wskazującym na świeże lub aktywnie trwające zakażenie wirusem RSV. Badanie to, obok testów antygenowych i PCR z wymazu z nosa lub nosogardzieli jest ważnym narzędziem w diagnostyce tej częstej i potencjalnie groźnej infekcji.

Wykonanie badania w kierunku przeciwciał IgM przeciw RSV warto rozważyć, gdy występują objawy cięższej infekcji dróg oddechowych, zwłaszcza w sezonie wzmożonych zachorowań.

Badanie jest wskazane przede wszystkim u niemowląt i małych dzieci z objawami zapalenia oskrzelików lub zapalenia płuc:

• Intensywny, mokry, męczący kaszel.
• Świszczący oddech, "granie" w oskrzelach.
• Duszność. Widoczne zaciąganie skóry między żebrami, szybki, płytki oddech, poruszanie skrzydełkami nosa przy oddychaniu.
• Problemy z jedzeniem i piciem z powodu trudności z oddychaniem.
• Apatia, senność lub rozdrażnienie.
• Gorączka.

U dorosłych, zwłaszcza starszych, z obniżoną odpornością lub przewlekłymi chorobami płuc (astma, POChP), badanie może być pomocne przy ciężkim przebiegu infekcji grypopodobnej lub zaostrzeniu choroby podstawowej.

Badanie to jest szczególnie istotne w diagnostyce najmłodszych pacjentów, dla których RSV stanowi największe zagrożenie. Polecane jest do wykonania:

• Niemowlętom i dzieciom do 2. roku życia z objawami infekcji dolnych dróg oddechowych (intensywny kaszel, duszność, świsty).
• Wcześniakom oraz dzieciom z wrodzonymi wadami serca, dysplazją oskrzelowo-płucną lub niedoborami odporności, które są w grupie najwyższego ryzyka ciężkiego przebiegu zakażenia RSV.
• Osobom starszym (powyżej 65. roku życia) i dorosłym z przewlekłymi chorobami serca i płuc, u których rozwija się ciężka infekcja dróg oddechowych.
• Pacjentom hospitalizowanym z powodu zapalenia płuc o niejasnej przyczynie.

Warto zaznaczyć, że zgodnie z kalendarzem szczepień osób dorosłych, zarówno kobiety w ciąży (32-36 tydzień), dorośli w przedziale wiekowym 50-59 lat ze zwiększonym ryzykiem zachorowania oraz wszystkie nieuodpornione osoby powyżej 60 roku życia mogą podjąć szczepienia ochronne na RSV.

Jest to badanie o charakterze diagnostycznym, wykonywane w ostrej fazie choroby.

W diagnostyce badanie wykonuje się zazwyczaj jednorazowo, aby potwierdzić lub wykluczyć świeże zakażenie. W przypadkach wątpliwych diagnostycznie, lekarz może zlecić powtórzenie badania po 2-3 tygodniach, aby ocenić dynamikę przeciwciał (najlepiej razem z klasą IgG).

Badanie nie służy do monitorowania przebiegu choroby ani oceny odporności po jej przechorowaniu.

• Przygotowanie do badania jest bardzo proste i przyjazne, zwłaszcza dla małych pacjentów.
• Badanie nie wymaga bycia na czczo. Natomiast warto zachować 2-3h odstępu między posiłkiem a pobraniem krwi. Takie działanie zapobiega tzw. próbce „lipemicznej", czyli takiej, w której znajduje się zbyt wysoka poposiłkowa ilość tłuszczów.
• Przed pobraniem wypij szklankę niegazowanej wody. W przypadku małych dzieci zadbaj o odpowiednie nawodnienie dnia poprzedniego.
• Krew można pobrać o dowolnej porze dnia.

Wynik badania IgM może zależeć od kilku czynników.

U bardzo małych niemowląt (w pierwszych miesiącach życia) odpowiedź immunologiczna i produkcja przeciwciał IgM może być słabsza.

W pierwszych dniach od początku infekcji przeciwciała IgM mogą być jeszcze niewykrywalne (tzw. okno serologiczne).

Zakażenie wirusem RSV można przechodzić wielokrotnie w ciągu życia.

Wynik badania przeciwciał IgM zawsze musi być interpretowany w połączeniu z objawami klinicznymi pacjenta.

Wynik dodatni (reaktywny) oznacza obecność przeciwciał IgM przeciwko wirusowi RSV. W połączeniu z typowymi objawami (kaszel, duszność, świsty), taki wynik z wysokim prawdopodobieństwem wskazuje na świeże lub aktywnie trwające zakażenie wirusem RSV. Jest to dla lekarza ważna informacja, potwierdzająca przyczynę dolegliwości i pozwalająca na wdrożenie odpowiedniego leczenia objawowego.

Wynik ujemny (niereaktywny) oznacza brak przeciwciał IgM we krwi. Nie wyklucza to jednak zakażenia RSV. Wynik ujemny może być spowodowany:
– Zbyt wczesnym wykonaniem badania (w oknie serologicznym).
– Słabą odpowiedzią immunologiczną (zwłaszcza u najmłodszych niemowląt).
– Faktem, że jest to kolejne zakażenie (reinfekcja) w życiu pacjenta, które nie wywołało już produkcji przeciwciał IgM.

Z tego powodu ujemny wynik przy utrzymujących się, niepokojących objawach powinien skłonić do rozważenia innych metod diagnostycznych (np. szybkiego testu antygenowego lub badania PCR z wymazu z nosa) bądź ponownego wykonania testu po upływie kolejnych dni.