hs CRP

Badanie hs-CRP to pomiar stężenia białka C-reaktywnego (CRP) przy użyciu testu wysokoczułego (ang. high-sensitivity, hs). Białko CRP jest produkowane w wątrobie i jest znanym wskaźnikiem stanu zapalnego w organizmie.

Jaka jest różnica między standardowym CRP a hs-CRP?

• Standardowe CRP jest badaniem, które znasz z diagnostyki infekcji. Wykrywa ono stężenia CRP, towarzyszące urazom, stanom infekcji, ostrym zakażeniom bakteryjnym czy zaostrzeniom chorób autoimmunologicznych.
• Badanie hs-CRP jest znacznie bardziej precyzyjne, czulsze. Pozwala na pomiar bardzo niskich stężeń CRP, które są niewykrywalne standardową metodą.

Ma to kluczowe znaczenie, ponieważ przewlekły, tlący się stan zapalny o niewielkim nasileniu może odgrywać fundamentalną rolę u osób z grup ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, takich jak miażdżyca, nadciśnienie, cukrzyca, otyłość, palenie papierosów, podwyższony cholesteror. Ten rodzaj zapalenia uszkadza ściany naczyń krwionośnych, ułatwia odkładanie się „złego” cholesterolu LDL i przyczynia się do niestabilności blaszki miażdżycowej, której pęknięcie jest bezpośrednią przyczyną zawału serca i udaru mózgu.

Wykonanie badania hs-CRP warto rozważyć w celu kompleksowej i spersonalizowanej oceny ryzyka chorób serca, zwłaszcza gdy standardowa ocena jest niejednoznaczna. Badanie jest wskazane:

• W celu pogłębionej oceny ryzyka sercowo-naczyniowego, jako uzupełnienie dla tradycyjnych czynników (takich jak wiek, płeć, poziom cholesterolu, ciśnienie tętnicze, palenie papierosów).
• U osób, u których ryzyko sercowo-naczyniowe oceniono jako pośrednie. Wysoki wynik hs-CRP może „przesunąć” pacjenta do grupy wyższego ryzyka, co skłoni lekarza do wdrożenia intensywniejszej profilaktyki.
• U osób z obciążającym wywiadem rodzinnym w kierunku przedwczesnych chorób serca, u których klasyczne czynniki ryzyka (np. cholesterol) są w normie.
• Jako element kompleksowej profilaktyki kardiologicznej u osób, które chcą uzyskać pełniejszy obraz zdrowia swojego układu krążenia.

Badanie hs-CRP to nowoczesne narzędzie w profilaktyce kardiologicznej. Polecamy je w szczególności:

• Osobom, które chcą precyzyjniej niż za pomocą samego lipidogramu ocenić swoje indywidualne ryzyko zawału serca i udaru mózgu.
• Pacjentom z granicznymi wynikami cholesterolu, u których lekarz waha się przed wdrożeniem leczenia farmakologicznego.
• Osobom z zespołem metabolicznym, otyłością lub insulinoopornością, ponieważ stany te nierozerwalnie wiążą się z przewlekłym stanem zapalnym.
• Mężczyznom i kobietom po 40. roku życia w ramach zaawansowanej profilaktyki chorób serca.

Częstotliwość badania zależy od jego celu.

• Zazwyczaj badanie wykonuje się jednorazowo, aby ustalić wyjściowy poziom ryzyka związanego ze stanem zapalnym. Wynik podwyższony warto potwórzyć w celu wykluczenia podłoża zapalnego pochodzenia infekcyjnego czy pourazowego.
• Po wdrożeniu interwencji mających na celu obniżenie stanu zapalnego (zmiana diety, aktywność fizyczna, rzucenie palenia, leczenie statynami), lekarz może zalecić powtórzenie badania po kilku miesiącach lub raz w roku, aby ocenić skuteczność tych działań.

Przygotowanie do badania jest bardzo proste, ale kluczowe jest wykonanie go w odpowiednim momencie.

• Badanie należy wykonać w okresie pełnego zdrowia. Nie należy pobierać krwi w trakcie ani do 2 tygodni po zakończeniu jakiejkolwiek ostrej infekcji (przeziębienia, grypy, zapalenia pęcherza), urazu czy zabiegu stomatologicznego.
• Badanie nie wymaga bycia na czczo. Natomiast warto zachować 2-3h odstępu między posiłkiem a pobraniem krwi. Takie działanie zapobiega tzw. próbce „lipemicznej"", czyli takiej, w której znajduje się zbyt wysoka poposiłkowa ilość tłuszczów.
• Przed pobraniem wypij szklankę niegazowanej wody.
• Krew można pobrać o dowolnej porze dnia.

Na stężenie hs-CRP wpływa wiele czynników, głównie związanych ze stylem życia i ogólnym stanem zdrowia.

• Czynniki podwyższające stężenie:
• • •
    Miażdżyca i choroba wieńcowa.
  • •
    Otyłość (zwłaszcza brzuszna), zespół metaboliczny, cukrzyca.
  • •
    Palenie papierosów.
  • •
    Przewlekłe choroby zapalne (np. reumatoidalne zapalenie stawów).
  • •
    Ostre infekcje (dają bardzo wysokie, niemiarodajne dla oceny ryzyka sercowego wyniki).
• Czynniki obniżające stężenie:
• • •
    Regularna aktywność fizyczna.
  • •
    Zdrowa dieta (np. śródziemnomorska).
  • •
    Redukcja masy ciała.
  • •
    Rzucenie palenia.
  • •
    Leki (statyny, aspiryna).

Wynik badania hs-CRP interpretuje się według kategorii ryzyka sercowo-naczyniowego, opracowanych m.in. przez Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne.

• Wynik poniżej zakresu wskazuje na niskie ryzyko sercowo-naczyniowe związane z procesem zapalnym.
• Wynik między zakresami wskazuje na uśrednione (pośrednie) ryzyko sercowo-naczyniowe.
• Wynik powyżej zakresu wskazuje na wysokie ryzyko sercowo-naczyniowe. Taki wynik jest sygnałem do intensyfikacji działań profilaktycznych i bardziej zdecydowanej kontroli wszystkich innych czynników ryzyka (zwłaszcza obniżania „złego” cholesterolu LDL do jak najniższych wartości).
• Wynik znacznie podwyższony zazwyczaj świadczy o ostrym stanie zapalnym (np. ukrytej infekcji, stanie zapalnym dziąseł, zaostrzeniu choroby stawów) i w tym momencie nie powinien być interpretowany w kontekście ryzyka sercowego. W takiej sytuacji badanie należy powtórzyć po ustąpieniu choroby.