CMV (Cytomegalovirus) IgM

Badanie CMV IgM to test serologiczny z krwi, który pozwala na wykrycie przeciwciał w klasie M (IgM) skierowanych przeciwko wirusowi cytomegalii (CMV). Cytomegalowirus to bardzo powszechny wirus z rodziny Herpesviridae, którym zakażona jest duża część populacji. U osób zdrowych pierwotna infekcja jest zazwyczaj bezobjawowa lub przypomina łagodną mononukleozę.

Prawdziwe zagrożenie stanowi jednak pierwotne zakażenie CMV (pierwszy kontakt z wirusem w życiu) u kobiety w ciąży lub u osób z obniżoną odpornością.

Przeciwciała w klasie IgM to pierwsza „linia frontu” naszego układu odpornościowego. Są one produkowane jako pierwsze w odpowiedzi na świeżą, aktywną infekcję. Pojawiają się we krwi po około 1-2 tygodniach od zakażenia. Z tego powodu ich obecność jest silnym sygnałem wskazującym na niedawne lub wciąż aktywne zakażenie wirusem cytomegalii.

Wykonanie badania w kierunku przeciwciał CMV IgM zaleca się w sytuacjach, gdy istnieje podejrzenie świeżego zakażenia, co jest szczególnie istotne w kontekście ciąży i u pacjentów z niedoborami odporności. Badanie jest wskazane przy:

• Podejrzeniu świeżego zakażenia CMV, zwłaszcza u kobiety w ciąży. Objawy, o ile wystąpią, są niespecyficzne i mogą przypominać mononukleozę lub grypę (gorączka, osłabienie, bóle mięśni, ból gardła, powiększenie węzłów chłonnych).
• U kobiety w ciąży, która ma ujemny wynik przeciwciał w klasie IgG (czyli jest podatna na zakażenie) i wystąpią u niej objawy grypopodobne lub miała kontakt z małym dzieckiem z infekcją.
• U noworodków, które wykazują niepokojące objawy po urodzeniu.
• U pacjentów po przeszczepach narządów lub z zakażeniem HIV, u których występują objawy o niejasnej przyczynie, takie jak zapalenie płuc, wątroby czy siatkówki oka.

Badanie to jest kluczowym elementem diagnostyki infekcyjnej w określonych grupach pacjentów. Jego wykonanie zaleca się:

• Kobietom w ciąży, u których wystąpiły objawy infekcji (gorączka, wysypka, objawy grypopodobne) lub które miały świadomy kontakt z osobą z podejrzeniem aktywnej cytomegalii (zwłaszcza z małym dzieckiem).
• Pacjentom z niedoborami odporności, u których istnieje podejrzenie aktywnego zakażenia lub reaktywacji wirusa CMV.
• Noworodkom, których matki przechodziły pierwotne zakażenie CMV w ciąży lub u których występują niepokojące objawy po urodzeniu.
• Osobom z objawami mononukleozopodobnymi, u których wykluczono zakażenie wirusem Epsteina-Barr (EBV).

Jest to badanie o charakterze diagnostycznym, wykonywane w konkretnym celu.

• Zazwyczaj badanie wykonuje się jednorazowo, aby potwierdzić lub wykluczyć świeże zakażenie. W niejednoznacznych przypadkach lekarz może zlecić powtórzenie badania (razem z IgG) po 2-4 tygodniach, aby ocenić dynamikę wzrostu przeciwciał.
• Badanie nie służy do monitorowania leczenia.

Przygotowanie do badania jest bardzo proste.

• Badanie nie wymaga bycia na czczo. Natomiast warto zachować 2-3h odstępu między posiłkiem a pobraniem krwi. Takie działanie zapobiega tzw. próbce „lipemicznej”, czyli takiej, w której znajduje się zbyt wysoka poposiłkowa ilość tłuszczów.
• Przed pobraniem wypij szklankę niegazowanej wody.
• Krew można pobrać o dowolnej porze dnia.

Testy IgM są obarczone pewnymi ograniczeniami, które należy brać pod uwagę.

• W pierwszych 1-2 tygodniach od zakażenia przeciwciała IgM mogą być jeszcze niewykrywalne, co może dać wynik fałszywie ujemny.
• W rzadkich przypadkach, przeciwciała produkowane w trakcie innych infekcji (zwłaszcza wirusem Epsteina-Barr – EBV) lub obecność innych przeciwciał (np. czynnika reumatoidalnego) mogą dawać fałszywie dodatni wynik IgM. Ważna w diagnostyce cytomegalii będzie ocena przeciwciał IgG i tzw. serokonwersja IgM do IgG.
• U niektórych osób przeciwciała IgM mogą utrzymywać się na niskim poziomie przez wiele miesięcy po zakażeniu.

Wynik badania CMV IgM musi być interpretowany z dużą ostrożnością, zawsze w kontekście objawów klinicznych i wyniku przeciwciał w klasie IgG.

Wynik dodatni (reaktywny) na obecność przeciwciał IgM wskazuje na wysokie prawdopodobieństwo świeżego, pierwotnego zakażenia cytomegalowirusem lub, rzadziej, na reaktywację utajonej infekcji u osoby z obniżoną odpornością.

U kobiety w ciąży jest to bardzo poważny sygnał alarmowy. Wymaga on natychmiastowej, pilnej konsultacji z lekarzem ginekologiem oraz specjalistą chorób zakaźnych w celu weryfikacji wyniku i oceny ryzyka dla płodu. Ze względu na możliwość uzyskania wyniku fałszywie dodatniego, taka sytuacja zawsze wymaga dalszej, pogłębionej diagnostyki (np. powtórzenia badania, oznaczenia przeciwciał IgG).

Wynik ujemny (niereaktywny), czyli brak przeciwciał IgM we krwi, zwłaszcza jeśli badanie wykonano po kilku tygodniach od wystąpienia objawów, czyni świeże zakażenie CMV bardzo mało prawdopodobnym.