Najważniejsze informacje o badaniu ferrytyny
Badanie poziomu ferrytyny wykonuje się, aby ocenić metabolizm żelaza, a także określić zasoby tego pierwiastka zmagazynowane w organizmie. Zarówno zbyt niski, jak i zbyt wysoki poziom ferrytyny może wskazywać na poważne schorzenia.
Badane parametry
Częstotliwość wykonywania badania
Badanie jest zlecane w sytuacji, gdy lekarz podejrzewa niedokrwistość na tle niedoboru żelaza lub kiedy dochodzi do nadmiernego gromadzenia tego pierwiastka w tkankach. Oznaczenie ferrytyny jest pomocne przy ocenie stopnia tych zaburzeń.
Wskazania do wykonania badania poziomu ferrytyny
Badanie ferrytyny wykonuje się głównie w przypadku podejrzenia niedoborów żelaza, w różnicowaniu niedokrwistości oraz w kontroli suplementacji żelazem.
Sygnałem, że należy oznaczyć poziom ferrytyny, są często niepokojące wyniki morfologii krwi: obniżone wartości hemoglobiny, hematokrytu, parametrów czerwonokrwinkowych (MCV, MCH, MCHC). Obniżenie tych wskaźników pojawia się w sytuacjach, kiedy erytrocyty są mniejsze w stosunku do wartości prawidłowych oraz zawierają mniej hemoglobiny.
Wskazaniem do wykonania badania są także objawy charakterystyczne dla nieprawidłowego poziomu żelaza w organizmie. W przypadku niedoborów żelaza występują m.in.: bladość, męczliwość, przyspieszone tętno, duszność, zawroty głowy, łamliwość włosów i paznokci. Nadmiar żelaza w organizmie (tzw. hemochromatoza) wiąże się natomiast z bólami stawów, brzucha, utratą masy ciała, zaburzeniami miesiączkowania u kobiet i obniżonym libido u mężczyzn.
Oznaczenie poziomu ferrytyny jest również wskazane w przypadku:
- wegetarian i wegan;
- osób cierpiących na zaburzenia wchłaniania;
sportowców;
- osób zmagające się z częstymi lub obfitymi krwawieniami (np. w czasie miesiączek);
- regularnych dawców krwi;
- pacjentów poddawanych hemodializie;
- osób z innych względów narażonych na niedobory żelaza w organizmie.
Dlaczego warto regularnie wykonywać badanie poziomu ferrytyny?
Żelazo to pierwiastek, bez którego nasz organizm nie jest w stanie funkcjonować prawidłowo. Składnik ten jest istotny dla procesów krwiotwórczych, detoksykacyjnych, odpowiada za działanie enzymów tkankowych. Ferrytyna wiąże atomy żelaza. W ten sposób nie tylko magazynuje zasoby tego pierwiastka, ale także zabezpiecza organizm przed jego szkodliwym wpływem.
Monitorowanie poziomu ferrytyny daje wiarygodny obraz faktycznego poziomu żelaza w organizmie. Jest szczególnie przydatne w rozpoznaniu tzw. niedokrwistości utajonej. W przypadku tego schorzenia ilość żelaza w organizmie wystarcza jedynie na bieżące potrzeby - nie ma zapasów tego pierwiastka. Jedynym wskaźnikiem identyfikującym niedokrwistość utajoną jest poziom ferrytyny (wyniki pomiaru stężenia żelaza we krwi są zazwyczaj w takiej sytuacji prawidłowe).
Niebezpieczny dla zdrowia jest także podwyższony poziom żelaza we krwi, którego odzwierciedleniem jest wysokie stężenie ferrytyny. W takim przypadku w tkankach odkładają się złogi żelaza, co może powodować uszkodzenie narządów. Taki problem występuje m.in. w hemochromatozie - chorobie genetycznej, w której dochodzi do nadmiernego wchłaniania żelaza z pokarmu.
Ponadto ferrytyna należy do tzw. białek ostrej fazy. Jej podwyższony poziom może świadczyć o stanach zapalnych różnego pochodzenia (w tym o reumatoidalnym zapaleniu stawów), uszkodzeniach wątroby, śledziony i komórek szpiku kostnego.
Badane parametry
Około 30% żelaza dostarczanego do organizmu magazynowane jest w kompleksach białkowych (omawiana ferrytyna i hemosyderyna). Reszta tego pierwiastka jest wchłaniana przez układ pokarmowy, przenoszona do szpiku kostnego i wbudowywana do hemoglobiny.
Ferrytyna stanowi ,,zapasy” żelaza dla procesu tworzenia i różnicowania czerwonych krwinek (erytropoezy). Kiedy ilość żelaza dostarczanego do organizmu jest niższa od zapotrzebowania, organizm pobiera ten pierwiastek ze zmagazynowanych zasobów. Zmniejszenie poziomu żelaza jest jedyną bezpośrednią przyczyną spadku ferrytyny, dlatego wskaźnik ten uważa się za najskuteczniejszy parametr identyfikujący niedobory żelaza.
Wzrost poziomu ferrytyny nie jest jednoznaczny w interpretacji. Co prawda wzrost poziomu żelaza jest skorelowany ze wzrostem ferrytyny, jednak substancja ta, jako białko ostrej fazy, wzrasta w również w stanach zapalnych, uszkodzeniach tkanek i różnego typu schorzeniach.
Pełna lista badanych parametrów
-
FerrytynaBiałko wewnątrzkomórkowe, znajdujące się w komórkach wątroby i układu odpornościowego. Główną funkcją ferrytyny jest magazynowanie nieaktywnego żelaza i uwalnianie go w razie potrzeby.
Przygotowanie do badania
-
![]()
Do badania przystąp na czczo, najlepiej rano (zaleca się, aby ostatni posiłek przed badaniem był spożyty nie później niż 12 godzin przed pobraniem).
-
![]()
Przed badaniem możesz napić się wody.
-
![]()
Na kilka dni przed badaniem unikaj spożywania alkoholu.
-
![]()
Na pobranie postaraj się przyjść wypoczęty i zrelaksowany.
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik
Ferrytyna badanie - jak je analizować? Wpływ na wynik badania może mieć obecność przeciwciał heterofilnych HAMA (powstających w kontakcie z antygenem zwierzęcym) we krwi.
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Obniżony poziom ferrytyny towarzyszy chorobom i stanom takim jak: dieta uboga w żelazo, niedokrwistość z niedoboru żelaza, przewlekłe krwawienia z przewodu pokarmowego, układu moczowego i dróg rodnych (prowadzące do utraty żelaza), koagulopatie prowadzące do krwawień, ciąża, zaburzenia wchłaniania (np. achlorchydia, hemosyderoza płucna, choroba Crohna, hemoglobinuria).
Podwyższony poziom ferrytyny może z kolei być efektem: hemochromatozy, ostrych stanów zapalnych, nowotworów, marskości wątroby i uszkodzenia komórek parenchymalnych wątroby, terapii erytropoetyną (EPO), występowania zespołów mielodysplastycznych, przeładowania organizmu żelazem (wskutek np. licznych transfuzji krwi), przedawkowania preparatów żelaza.
W jakich miastach możesz wykonać badanie?
Badanie możesz zamówić w następujących miastach oraz ich okolicach: Warszawa, Kraków, Trójmiasto (Gdańsk, Gdynia, Sopot), Wrocław, Poznań, Łódź, Katowice, Chorzów, Tychy, Bytom, Zabrze, Dąbrowa Górnicza, Ruda Śląska, Sosnowiec, Szczecin, Gliwice, Lublin, Rzeszów, Częstochowa, Bielsko-Biała.
