Elektrolity (Na, K)

Sprawdź opinie o usłudze uPacjenta.

Dlaczego warto badać poziom elektrolitów we krwi?

Większość z nas narażona jest na sytuacje, które sprzyjają zaburzeniom równowagi wodno-elektrolitowej, takie jak: zmiana diety, utrata wody wskutek upału lub wysiłku, problemy żołądkowe (biegunka, wymioty), przyjmowanie środków przeczyszczających lub moczopędnych. Szczególnie narażeni są seniorzy, którzy często nie odczuwają pragnienia, co powoduje odwodnienie organizmu, a co za tym idzie: wysoki poziom sodu we krwi. Elektrolity są również ważnym elementem budującym odporność, którą wbrew pozorom powinno się budować nie tylko na jesień, ale przez cały rok!

Innym ważnym argumentem jest fakt, że w obecnych czasach spożycie soli jest wysokie (w Polsce od lat przekracza zalecane wartości), czyli de facto sodu. A im więcej sodu w organizmie, tym większe zapotrzebowanie na potas. Wysoki poziom sodu przyczynia się do nadciśnienia, a rolą potasu jest obniżanie ciśnienia krwi. Dlatego też badanie tych elektrolitów jest wyjątkowo przydatne dla osób zmagających się z chorobami serca, cukrzycą lub otyłością.

Jak często wykonywać badanie?

Profilaktycznie raz do roku.

Czym są elektrolity?

Elektrolity pełnią w organizmie funkcje istotne dla zachowania sprawności fizycznej i umysłowej:

• są niezbędne do utrzymania właściwego nawodnienia komórek;
• umożliwiają i stymulują skurcze mięśni, w tym serca, przez co pośrednio przyczyniają się do dostarczenia tlenu do wszystkich tkanek i narządów;
• regulują pH w organizmie;
• wspomagają pracę układu nerwowego — przewodzą impulsy nerwowe.

Jony sodu i potasu uzupełniają się, jeśli chodzi o regulację gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu. Pierwszy z tych pierwiastków zatrzymuje wodę, drugi – wzmaga jej wydalanie. Dodatkowo zarówno sód, jak i potas są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania nerwów i mięśni oraz wspierają równowagę kwasowo-zasadową ustroju. Dlatego decydując się na badanie elektrolitów, na jednej domowej wizycie mobilnego specjalisty medycznego sprawdzisz poziom obu tych pierwiastków.

Elektrolity – norma

Norma sodu we krwi to 135-145 mmol/l.

Norma potasu we krwi mieści się w przedziale 3,8–5,5 mmol/l.

Normy mogą różnić się pomiędzy laboratoriami i są zależne od metody analizy próbki.

Czynniki mogące mieć wpływ na wynik

• Wynik może nie być wiarygodny, jeśli pacjent przed badaniem przyjmuje preparaty zawierające potas lub sód (leki, suplementy).
• Na wynik może wpływać również zbyt długi czas zaciśnięcia opaski lub nadmierna praca pięścią podczas pobrania.

Interpretacja wyników

Niedobór sodu może towarzyszyć: niewydolności nerek, serca, marskości wątroby, chorobie Addisona, zespołowi SIADH (w którym dochodzi do nadmiernego wydzielania hormonu — wazopresyny), wymiotom lub biegunkom, przyjmowaniu leków moczopędnych.

Nadmiar sodu najczęściej jest wynikiem odwodnienia organizmu, w związku z czym może towarzyszyć m.in. przewlekłej biegunce lub wymiotach, gorączce czy zlewnym potom. Rzadko pojawia się w zespole Cushinga i moczówce prostej. Nadmiar sodu bywa także wynikiem przyjmowania leków przeczyszczających, przeciwkaszlowych, antybiotyków czy doustnych środków antykoncepcyjnych.

Niedobór potasu może wynikać z: zaburzeń odżywiania (anoreksja), stanów niedożywienia organizmu, problemów żołądkowo-jelitowych przebiegających z wymiotami lub biegunkami, niedoborów kwasu foliowego, niedoczynności kory nadnerczy, wrodzonego przerostu nadnerczy, zespołu Cushinga (związanego z nadmiernym wytwarzaniem kortyzolu), zażywania leków stosowanych w chorobach sercowo-naczyniowych, nadużywania alkoholu. Niski poziom potasu występuje także u osób po leczeniu chorób nerek, np. po dializie.

Nadmiar potasu występuje w chorobach nerek, stanach odwodnienia organizmu, chorobie Addisona, infekcjach oraz po zastosowaniu niektórych leków (np. diuretyków, niesteroidowych leków przeciwzapalnych, beta-blokerów czy suplementów potasu). Może wskazywać na niedobór insuliny (w przebiegu cukrzycy typu I) lub powikłania związane z cukrzycą.