Trądzik pospolity = młodzieńczy
Trądzik pospolity (inaczej: młodzieńczy) jest chorobą przewlekłą, której objawy pojawiają się najczęściej u nastolatków. W tym czasie można o nim mówić jako o stanie fizjologicznym, ponieważ właśnie w okresie adolescencji kształtuje się gospodarka hormonalna i przejściowo wzrasta ilość androgenów (hormonów o działaniu maskulinizującym). Głównym przedstawicielem androgenów jest testosteron. Związek ten posiada receptory na poziomie sebocytów – komórek gruczołu łojowego, związanych z produkcją sebum. Kiedy więc rośnie poziom testosteronu – wzrasta też ilość sebum produkowanego przez sebocyty. Nadmiar łoju prowadzi do rozwoju bakterii tlenowych i rozwoju stanu zapalnego.
Objawy trądziku pospolitego
Pierwszymi objawami trądziku są zaskórniki – otwarte i zamknięte (drobne wypukłe punkty o lekko żółtawym zabarwieniu). Lokalizują się zwykle na twarzy, czasem również na plecach, ramionach, klatce piersiowej. W stadium chorobowym o średnim nasileniu pojawiają się grudki i krostki – czerwone, wypukłe zmiany, będące wynikiem stanu zapalnego, który pojawia się wokół ujść gruczołów łojowych.
W cięższym przebiegu choroby występują guzki i cysty, sięgające do skóry właściwej i wypełnione wydzieliną ropną, krwistą lub ropno-krwistą. Po ustąpieniu guzków często pojawiają się blizny zanikowe. W najcięższych postaciach dermatozy możemy mieć do czynienia z występowaniem torbieli i głębokich ropni, po zagojeniu których pozostają blizny przerosłe i zanikowe.
Niezależnie od nasilenia objawów trądziku, zwykle choroba stanowi problem estetyczny i najczęściej jest związana z obciążeniem psychicznym młodego człowieka, dla którego wygląd w tym okresie rozwojowym ma ogromne znaczenie. Stres z kolei wpływa na wydzielanie hormonów i zwrotnie wywołuje nasilenie zmian skórnych – mamy tu więc do czynienia z błędnym kołem objawów i skutków.
Badania hormonalne w przebiegu trądziku
Badania laboratoryjne warto wykonać w przypadkach patologicznego przebiegu trądziku pospolitego, w sytuacji, kiedy występuje podejrzenie wystąpienia problemów hormonalnych jako podłoża występowania i nawrotów choroby (trądzik jest chorobą przewlekłą o charakterze nawrotowym).
W takich przypadkach oznacza się zwykle poziom wolnego testosteronu i dihydrotestosteronu (DHT) – badanie wykonuje się z krwi pobranej z żyły. Nieprawidłowe wyniki stanowią podstawę do wdrożenia leczenia hormonalnego, zaleconego przez lekarza endokrynologa. W lżejszym przebiegu dermatozy z jej objawami poradzą sobie dermatolog i kosmetolog lub obaj specjaliści we współpracy.
Badania dla każdego z konsultacją lekarza - pierwszy krok do pozbycia się problemów skórnych. Sprawdź!
Holistyczne podejście do trądziku pospolitego
Skoro mowa o współpracy specjalistów to warto w tym miejscu wspomnieć o innych możliwościach wpływania na łagodzenie objawów choroby. W odniesieniu do trądziku widoczne są korelacje tej dermatozy z dietą i suplementacją, mikrobiotą, pielęgnacją skóry i kondycją psychiczną pacjenta.
Jeśli chodzi o dietę – warto zwrócić uwagę na ograniczenie produktów odzwierzęcych (antybiotyki, hormony) oraz nabiału, z uwagi na ich powiązanie z zaostrzeniem objawów trądziku. Nie zaleca się również spożywania produktów o wysokim indeksie glikemicznym (zwłaszcza wysokotłuszczowych i wysokowęglowodanowych), które poza tym, że wpływają na zwiększenie poziomu glukozy i insuliny, powodują też wzrost poziomu androgenów, które – jak już wiemy - nasilają produkcję sebum. Zwiększeniu gęstości łoju sprzyja też niedobór wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Znaczenie ma również poziom cynku, selenu czy witaminy D3.
Wykonaj badania i sprawdź poziom witaminy D i D3 w organizmie!
Niedobory (potwierdzone wynikami badań) warto uzupełnić modyfikując odpowiednio dietę i / lub wprowadzając właściwą dla niedoborów suplementację (w porozumieniu ze specjalistą).
Chciałabym jeszcze wspomnieć o istotnej roli psychiki w przebiegu trądziku młodzieńczego. Zwłaszcza w obecnych czasach, w których wygląd zewnętrzny jest tak bardzo istotny. Trądzik jest dla nastolatków chorobą szczególnie trudną, z uwagi na ideały kreowane m.in. przez media społecznościowe, będące dla młodych ludzi głównymi kanałami komunikowania się. Jest też obciążeniem ze względu na długi okres występowania objawów i ich lokalizację.
Zmiany zapalne, umiejscowione najczęściej na twarzy, mogą doprowadzić do stygmatyzacji młodych ludzi, wiążą się niekiedy z wykluczeniem społecznym, a więc i poczuciem osamotnienia, niezrozumienia, braku akceptacji. Stres odczuwany przez nastolatki, związany z silnym pragnieniem przynależności do grupy rówieśniczej i bycia postrzeganym jako osoba atrakcyjna, prowadzi zwrotnie do zaostrzenia objawów choroby i pogłębienia poczucia wyobcowania i odtrącenia.
Podsumowanie
Trądzik pospolity jest jedną z najczęściej występujących dermatoz, ale też jedną z najbardziej złożonych, w związku z czym nadal stanowiących wyzwanie dla specjalistów, do których trafiają pacjenci. Niestety moment, w którym pojawiają się oni w gabinetach kosmetologów czy dermatologów jest niejednokrotnie momentem występowania zaawansowanych objawów choroby (we wczesnych jej stadiach pacjenci wciąż zbyt często próbują sobie radzić z objawami na własną rękę), co nie tylko utrudnia leczenie, ale też znacznie wydłuża okres jego trwania.
W zaostrzonych stanach warto przeprowadzić diagnostykę (m.in. wykonać badania laboratoryjne), pozwalającą na zlokalizowanie przyczyn problemów i dobór odpowiednich metod postępowania. Wielokierunkowa terapia, obejmująca nie tylko leczenie objawów skórnych, ale też koncentrująca się na ich przyczynach i wpływie na stan emocjonalny, z pewnością skróci czas leczenia i będzie miała pozytywne przełożenie na kondycję psychofizyczną pacjenta.
