Dynia - właściwości zdrowotne, przepisy

Dynia - właściwości zdrowotne, przepisy

Październik to sezon dyni! Zanim zaczniesz przyrządzać pyszne dania z dyni lub wycinać w niej fantazyjne wzory, poznaj jej właściwości odżywcze i zdrowotne, z których możesz skorzystać z bliskimi!

Dynia – właściwości odżywcze

Dynia to źródło wielu cennych składników odżywczych. Zawiera takie pierwiastki jak:

  • potas (278 mg/100 g),
  • wapń (66 mg/100 g),
  • fosfor (43 mg/100 g),
  • magnez (14 mg/100 g),
  • żelazo (0,8 mg/100 g).

Dynia jest źródłem witamin:

  • witaminy A,
  • witaminy C,
  • witaminy B2,
  • witaminy E.

W dyni znaleźć można również śladowe ilości selenu, miedzi, manganu oraz cynku. Nie zapominajmy również o wysokiej zawartości karotenoidów, co łatwo można poznać po intensywnie pomarańczowej barwie miąższu.

Czy dynia jest lekkostrawna?

Pestki dyni – ukryty skarb

Kiedy mówimy o dyni, często myślimy o pysznych słodkich przysmakach, takich jak ciasta, latte z przyprawami lub pączki z miąższem – nie zapominajmy jednak o pestkach!

Pestki dyni po brzegi wypełnione magnezem, cynkiem i błonnikiem, dostarczają nam wiele składników odżywczych. Według American Heart Association, jedna czwarta filiżanki pestek dyni zawiera prawie połowę zalecanej dziennej dawki magnezu.

Czy dynia jest zdrowa?

Właściwości zdrowotne dyni wpływają na:

  • Serce – dynia zawiera różnorodne składniki odżywcze takie jak potas, witamina C i błonnik. Jest również bogata w przeciwutleniacze, które chronią przed działaniem wolnych rodników. Wolne rodniki to cząsteczki wytwarzane w procesie metabolicznym organizmu. Choć bardzo niestabilne, pełnią pożyteczną funkcję – niszczą szkodliwe bakterie. Warto jednak wiedzieć, że nadmiar wolnych rodników w organizmie powoduje stan zwany stresem oksydacyjnym, który powiązany jest z chorobami przewlekłymi – w tym chorobami serca i rakiem.
  • Odporność – dynia to źródło antyoksydantów: alfa-karotenu, beta-karotenu, beta-kryptoksantyny i wielu innych, które mogą chronić Twoje komórki przed uszkodzeniem przez wolne rodniki. Ponadto jest bogatym źródłem wielu witamin – w szczególności witaminy A, której niedobór ma przyczyniać się do osłabienia organizmu.
  • Wzrok – beta-karoten, który w organizmie jest przekształcany w witaminę A, zawarty w dyni jest powiązana z dobrą kondycją wzroku. Jego niedobór jest częstą przyczyną utraty wzroku! Ponadto witamina C i E mogą ograniczać negatywny wpływ wolnych rodników na komórki oczu.
  • Utrzymanie prawidłowej masy ciała – dynia to także idealne rozwiązanie dla wszystkich ceniących dietę niskokaloryczną lub pragnących zrzucić dodatkowe kilogramy, ponieważ 100 g dyni to zaledwie 20-30 kcal. Główną zasługą niskiej kaloryczności dyni jest duża zawartość wody (94%). Zawiera 4,9 g węglowodanów na 100 g produktu i 2,8-3 g błonnika, dzięki czemu pozytywnie wpływa na przemianę materii. Warto jednak pamiętać, że indeks glikemiczny dyni wynosi 65 (średni), a ładunek glikemiczny dyni to 4,5 (niski).
  • Świetną kondycję skóry – karotenoidy działają jak naturalny krem przeciwsłoneczny: chronią ją przed zniszczeniem pod wpływem działania promieni UV (choć nie oznacza to, że jedzenie dyni zastąpi kremy przeciwsłoneczne!). Ponadto witamina C, którą uzupełniasz, jedząc dynię, pomaga Twojemu organizmowi w produkcji kolagenu, który powoduje, że skóra jest zdrowa i jędrna.

Zadbaj o swoje zdrowie przez badania krwi, które wykonasz w domu!

Package preview image
Zdrowie ogólne
929,00 zł
Pakiet kompleksowych badań stanu zdrowia
anty-TG anty-TPO

Wybrane badania zawarte w pakiecie: - Morfologia - podstawowe badanie, które ocenia ogólny stan zdrowia oraz pozwala wykryć choroby układu krwiotwórczego. - Lipidogram (CHOL, HDL, nie-HDL, LDL, TG) - pozwala oszacować ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, np.: miażdżycy, czy nadciśnienia. - Kwas moczowy - pozwala ocenić metabolizm białek. Oznaczenie tego parametru jest pomocne diagnostyce chorób metabolicznych, np. dna moczanowa. - Hemoglobina glikowana - wyznacznik średnich poziomów glukozy we krwi =z ostatnich 2-3 miesięcy. - Wskaźnik insulinooporności HOMA-IR - określa stosunek stężeń insuliny i glukozy. Wykorzystywany w diagnostyce insulinooporności. - Kreatynina i eGFR - pozwala ocenić funkcjonowanie filtracji nerek. - Mocznik - ocenia prawidłową pracę nerek. Przydatny parametr w diagnostyce chorób wątroby i nerek. - Próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, Bilirubina całkowita, GGTP) - przesiewowe parametry wątrobowo-żółciowe pozwolą ocenić pracę wątroby. - Żelazo - oznaczenie tego parametru wraz z morfologią jest istotne w diagnostyce niedokrwistości. - Ferrytyna - białko magazynujące żelazo w organizmie. Pomocne w diagnostyce niedokrwistości. - Elektrolity (sód i potas) - parametry oceniające pracę nerek i układu nerwowego. - CRP - wykładnik stanu zapalnego. - Witamina B12 - odpowiedzialna jest za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, sercowo-naczyniowego oraz pokarmowego. Istotna w diagnostyce niedokrwistości. Przygotowanie do badań: - Badania wykonaj w godzinach porannych. - Do badania przystąp na czczo, zachowując 12-godziny odstęp między ostatnim posiłkiem a pobraniem. - Postaraj się odpocząć i zrelaksować przed badaniem. - Unikaj nadmiernego wysiłku bezpośrednio przed badaniem. - 2-3 dni przed wykonaniem pakietu zrezygnuj z alkoholu. - Pół godziny przed pobraniem wypij szklankę wody. - Kobiety nie powinny wykonywać badań w trakcie miesiączki. Dla kogo jest ten pakiet? Pakiet badań krwi może wykonać każdy. W szczególności warto zdecydować się na badania, jeśli doświadczasz takich objawów jak: bóle stawów i mięśni, nieuzasadnione obniżenie nastroju, nawracające infekcje, spowolnione gojenie ran, problemy ze snem, senność, zimne stopy i dłonie, suchość skóry, bladość skóry, wzdęcia, alergiczny nieżyt nosa, duszności, spadek libido, częste infekcje intymne, suchość w ustach.

Package preview image
Zdrowie ogólne
299,00 zł
Pakiet badań dla każdego (rozszerzony)
Konsultacja wyników uPacjenta

Wybrane badania zawarte w pakiecie: - Morfologia krwi (pełna) - podstawowe badanie krwi, które ocenia ogólny stan zdrowia pacjenta i może zdiagnozować anemię. - OB (odczyn Biernackiego) - wskaźnik stanu zapalnego. - Lipidogram - ocenia poziom trójglicerydów, cholesterolu całkowitego i poszczególnych jego frakcji. Profil lipidowy pozwala oszacować ryzyko miażdżycy, nadciśnienia i innych chorób układu krążenia. - CRP - wskaźnik stanu zapalnego. - Glukoza - parametr pozwalający na identyfikację i monitorowanie przebiegu cukrzycy. - Kreatynina - parametr oceniający prawidłową pracę nerek. - Próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP) - badanie pozwala kompleksowo ocenić pracę wątroby i zdiagnozować choroby narządu. - Amylaza - parametr pozwala zdiagnozować i zróżnicować choroby trzustki. - TSH - hormon standardowo oznaczany w celu kontroli pracy tarczycy. - Elektrolity (Na, K) - parametry oceniają pracę nerek i układu nerwowego. - Kwas moczowy - pozwala ocenić metabolizm białek. Oznaczenie tego parametru jest pomocne np. w diagnostyce dny moczanowej. - Magnez - wspomaga diagnostykę zaburzeń nerwowo-mięśniowych i arytmii. - Wapń całkowity - badanie służy diagnostyce chorób układu kostnego, pokarmowego, krwionośnego i wydalniczego. Przygotowanie do badań: - Pakiet powinien być wykonywany w godzinach porannych. - Do badań przystąp na czczo. Ostatni posiłek zjedz nie później niż 12 godzin przed pobraniem. - Zrezygnuj z alkoholu 2-3 dni przed badaniem. - Nie zmieniaj swojej diety na kilka dni przed wykonaniem pakietu. - Przed pobraniem unikaj wysiłku. W dzień poprzedzający badanie zrezygnuj z intensywnego treningu. - Zadbaj o nawodnienie. Pół godziny przed badaniem wypij szklankę wody. - Kobiety nie powinny wykonywać badań w trakcie miesiączki. Dla kogo jest ten pakiet? Dla każdego, kto chce kompleksowo sprawdzić swoje zdrowie i cieszyć się długowiecznością. Pakiet nie ma ograniczeń wiekowych, płciowych czy społecznych – każdy powinien go wykonać co najmniej raz w roku!

Package preview image
Lepszy nastrój
299,00 zł
Pakiet badań well-being
Amylaza

Pakiet well-being pozwoli ocenić Twój ogólny stan zdrowia oraz kondycję organizmu. Badania, które wchodzą w skład tego pakietu umożliwiają rozpoznanie zaburzeń w funkcjonowaniu tarczycy, wątroby, nerek, trzustki czy przemian metabolicznych. W cenie: zestaw badań + możliwość konsultacji wyników

Dynia – przeciwskazania

Dynia jest bardzo zdrowa i dla większości osób nieszkodliwa. Jednak tak jak większość pokarmów, może uczulać. Pamiętaj też, że smakołyki, które dostępne są w sklepach – szczególnie w sezonie jesiennym – takie jak latte na bazie dyni, cukierki i nadzienia do ciast zawierają wiele cukru i w wielu przypadkach nie niosą takich samych właściwości zdrowotnych, jak potrawy dyniowe przyrządzone samodzielnie.

Przepisy z dynią – co robić w kuchni?

Na początek spróbuj użyć dyni jako zamiennika w wypiekach. Purée z dyni świetnie sprawdzi się zamiast oleju w proporcjach 1:1 - jeśli przepis wymaga jednej filiżanki oleju, użyj jednej filiżanki purée.

Kolejną wytrawną opcją jest dyniowe curry. To wegetariański odpowiednik kurczaka curry – zamiast mięsa dodajesz pokrojoną w kostkę, uprzednio upieczoną wraz z aromatycznymi przyprawami – np. chili, kolendrą lub imbirem – dynię. To wspaniałe połączenie łączące łagodny smak dyni z orientalnymi przyprawami, którego przygotowanie zajmie ci ok. godzinę.

Miąższ z dyni możemy użyć również zamiast masła. Aby to zrobić, pomnóż ilość masła w przepisie przez 0,75. Przykładowo, zamiast jednej szklanki roztopionego masła, użyj ¾ szklanki puree.

Choć dynia najczęściej dodawana jest do słodkich potraw, dobrze sprawdza się również jako dodatek do pikantnych dań. Warto spróbować upiec dynię w piekarniku, zrobić zupę dyniową lub użyć jej kremowej konsystencji do przygotowania dyniowego sosu. Pikantne dania możesz również posypać prażonymi pestkami dyni.

Natalia Kryger
Autor
Natalia Kryger

Propagatorka zdrowego stylu życia oraz uprawiania sportu. Wolne chwile spędza na sali treningowej, ćwicząc akrobatykę powietrzną. Interesuje się psychologią oraz fizjologią człowieka. Autorka tekstów o tematyce medycznej, wellbeingowej oraz lifestyle’owej.

Pokaż więcej

Karolina Wojtkowska
Konsultacja merytoryczna
Karolina Wojtkowska

Tytuł magistra zdobyła na Pomorskim Uniwersytecie Medycznym w Szczecinie, z kolei studia podyplomowe z psychodietetyki ukończyła na Uniwersytecie SWPS w Poznaniu. Głównym obszarem zainteresowań są nutripsychiatria, psychosomatyka oraz zaburzenia odżywiania. Na co dzień niesie pomoc w zakresie zmiany nawyków żywieniowych, błędnych przekonań na temat odżywiania i towarzyszących schematów poznawczych. Pomaga pacjentom w wyjściu z błędnego koła odchudzania, poprzez zrozumienie działań, które ów cykl napędzają.

Pokaż więcej

our-process-widget-default-icon
Zdrowie zaczyna się uCiebie
  • Zaplanuj badania

    Dobierz badania w katalogu badań uPacjenta.

  • Zbadaj się u Siebie

    Kiedy Ci wygodnie, wtedy gdy tego potrzebujesz.

  • Skonsultuj wyniki online

    Porozmawiaj ze specjalistą medycznym uPacjenta.

  • Ciesz się lepszym zdrowiem

    Zastosuj porady eksperta i obserwuj poprawę samopoczucia.