70% decyzji medycznych bazuje na badaniach laboratoryjnych – krwi, moczu, kału, płynów ustrojowych czy wycinków tkanek. Dlatego tak ważne jest odpowiednie przygotowanie próbki materiału do analizy i właściwa interpretacja uzyskanych wyników. Właśnie tym zajmują się diagności laboratoryjni – bez ich wkładu i wsparcia lekarze nie byliby w stanie tak sprawnie i skutecznie stawiać diagnoz. Dowiedz się więcej o pracy i wykształceniu diagnosty!
Czym zajmuje się diagnosta laboratoryjny?
Praca diagnosty laboratoryjnego może obejmować:
- Przygotowanie próbek – diagnosta laboratoryjny przygotowuje próbki materiału biologicznego oraz sprawdza zgodność danych ze zleceniem na badania laboratoryjne, takie jak krew, mocz, kał, płyny ustrojowe, tkanki lub komórki, i przygotowuje je do analizy.
- Wykonywanie badań laboratoryjnych – diagnosta laboratoryjny przeprowadza różnego rodzaju badania laboratoryjne, w tym analizy biochemiczne, mikroskopowe, immunologiczne czy molekularne. Przykłady badań to oznaczanie poziomu glukozy we krwi, badanie morfologii krwi, testy na obecność wirusów czy bakterii oraz badania genetyczne.
- Raportowanie wyników badań laboratoryjnych i dalsze rekomendacje diagnostyczne – diagnosta laboratoryjny sporządza sprawozdanie z wykonanego badania laboratoryjnego przedstawione w formie liczbowej lub opisowej wraz z zakresem biologicznych wartości referencyjnych. Raporty te pomagają w postawieniu diagnozy i planowaniu leczenia.
- Utrzymywanie sprzętu i dbanie o jakość otrzymywanych wyników – diagnosta laboratoryjny dba o właściwe funkcjonowanie sprzętu laboratoryjnego, przestrzega procedur jakościowych i bezpieczeństwa oraz bierze udział w kontrolach jakości, aby zapewnić wiarygodność wyników badań.
- Komunikację z pacjentami – w niektórych przypadkach diagnosta laboratoryjny może mieć bezpośredni kontakt z pacjentami, szczególnie podczas pobierania próbek krwi lub innych materiałów biologicznych.
Gdzie (poza laboratorium) pracują diagności laboratoryjni?
Diagnosta laboratoryjny może pracować także poza laboratorium. Jako osoba posiadająca specjalistyczną wiedzę na temat badań, może m.in. prowadzić działalność dydaktyczną w uczelniach, pomagać w laboratoryjnej interpretacji wyników oraz uczestniczyć w czynnościach związanych z udzielaniem akredytacji, jak również wspierać pacjentów w zrozumieniu swoich wyników. Diagnosta nie powinien stawiać diagnoz – do tego uprawnieni są wyłącznie lekarze, którzy obserwują pacjenta i mają dostęp do jego historii medycznej. Z powodzeniem może jednak doradzać dalsze kroki diagnostyczne i nakreślać możliwości poprawienia wyników poprzez zmiany stylu życia.
Jeśli chcesz zyskać wsparcie diagnosty w zrozumieniu swoich wyników badań oraz zyskać od niego porady zdrowotne – umów konsultację z diagnostą.
Czym różni się diagnosta od lekarza?
Lekarz posiada szersze wykształcenie medyczne, diagnozuje i leczy pacjentów, mając z nimi bezpośredni kontakt. To właśnie dlatego do ostatecznej diagnozy konieczny jest kontakt z lekarzem: rozmowa z pacjentem, a czasami także obserwacja wyglądu czy zachowań pacjenta dostarcza dodatkowych informacji, które mogą uzupełniać przypuszczenia diagnosty laboratoryjnego.
Diagnosta laboratoryjny przede wszystkim analizuje dostarczoną mu próbkę do badań laboratoryjnych i sporządza sprawozdanie z wykonanego badania laboratoryjnego, które pomagają w diagnozowaniu i nakreśleniu planu terapii. Diagnosta zazwyczaj nie ma bezpośredniego kontaktu z pacjentami.
Podsumowując: diagnosta i lekarz to dwie różne profesje, których ścisła współpraca stanowi fundament opieki zdrowotnej.
Jak zostać diagnostą laboratoryjnym?
Diagnosta laboratoryjny, zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 15 września 2022 r., to osoba, która spełnia jeden z poniższych warunków:
- rozpoczęła po roku akademickim 2018/2019 studia przygotowujące do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego, prowadzone zgodnie z przepisami i uzyskała tytuł zawodowy magistra;
- ukończyła w Rzeczypospolitej Polskiej jednolite studia magisterskie na kierunku analityka medyczna lub medycyna laboratoryjna i uzyskała tytuł zawodowy magistra;
- do dnia 31 grudnia 2028 r. ukończyła jednolite studia magisterskie lub studia pierwszego i drugiego stopnia na kierunku biologia, biotechnologia, chemia, farmacja lub weterynaria i uzyskała tytuł zawodowy magistra lub równorzędny oraz ukończyła kształcenie podyplomowe w zakresie analityki medycznej w uczelni, która prowadzi studia na kierunku analityka medyczna, potwierdzone egzaminem;
- do dnia 31 grudnia 2028 r. ukończyła jednolite studia magisterskie lub studia pierwszego i drugiego stopnia na kierunku biologia, biotechnologia, chemia, farmacja lub weterynaria i uzyskała tytuł zawodowy magistra lub równorzędny i rozpoczęła szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie analityki klinicznej, diagnostyki laboratoryjnej, mikrobiologii lub toksykologii.
Po ukończeniu studiów diagnosta powinien też zostać wpisany do Krajowej Izby Diagnostów Laboratoryjnych, ponieważ jest to tzw. zawód zaufania publicznego. Następnie otrzymuje Prawo Wykonywania Zawodu Diagnosty Laboratoryjnego (PWZDL), które jest dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu diagnosty laboratoryjnego na terenie RP. Dopiero po uzyskaniu odpowiednich uprawnień, może odbywać szkolenie specjalizacyjne w następujących dziedzinach specjalizacji:
- cytomorfologia medyczna;
- epidemiologia;
- laboratoryjna diagnostyka medyczna;
- laboratoryjna genetyka medyczna;
- laboratoryjna genetyka sądowa;
- laboratoryjna hematologia medyczna;
- laboratoryjna immunologia medyczna;
- laboratoryjna parazytologia medyczna;
- laboratoryjna toksykologia medyczna;
- laboratoryjna toksykologia sądowa;
- laboratoryjna transfuzjologia medyczna;
- mikrobiologia medyczna;
- zdrowie publiczne.
Propagatorka zdrowego stylu życia oraz uprawiania sportu. Wolne chwile spędza na sali treningowej, ćwicząc akrobatykę powietrzną. Interesuje się psychologią oraz fizjologią człowieka. Autorka tekstów o tematyce medycznej, wellbeingowej oraz lifestyle’owej.
Pokaż więcej
Swoje doświadczenie w pracy diagnosty zbierał w pracowni serologii transfuzjologicznej oraz pracowni cytogenetycznej. Tytuł magistra uzyskał na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym. Stara się poszerzać swoją wiedzę poprzez udział w szkoleniach oraz kursach. Diagnostyka laboratoryjna jest dziedziną medycyny, która dynamicznie się rozwija oraz jest istotnym elementem postępowania diagnostycznego, dlatego uważa, że systematyczne wykonywanie badań laboratoryjnych może wspomóc pacjentów we wczesnym wykrywaniu chorób oraz wspierać w utrzymaniu zdrowego stylu życia.
Pokaż więcej
