Niska ferrytyna – objawy. Jak podnieść jej poziom?

Niska ferrytyna – objawy

Niedobór ferrytyny powoduje szereg nieprzyjemnych dolegliwości, które można łatwo zaobserwować, w tym:

• przewlekłe zmęczenie;
• senność;
• zaburzenia koncentracji;
• częste infekcje;
• wypadanie włosów;
• łamliwość paznokci;
• suchość skóry;
• zmiany na błonie śluzowej języka i gardła;
• omdlenia;
• zajady w kącikach ust.

Niska ferrytyna a samopoczucie

Niska ferrytyna bezpośrednio wpływa na samopoczucie. Ciągłe zmęczenie, senność i problemy z koncentracją utrudniają codzienne funkcjonowanie i odbierają radość z życia. Z kolei wypadanie włosów, łamliwość paznokci i problemy skórne są objawami szczególnie dotkliwymi dla kobiet. Mogą one obniżać pewność siebie i znacznie pogarszać nastrój. Po unormowaniu stężenia ferrytyny we krwi nieprzyjemnie objawy powinny ustąpić.

Niska ferrytyna a nerwica

Zmęczenie, senność, zaburzenia koncentracji – to częste objawy niskiej ferrytyny, ale mogą też świadczyć o innych zaburzeniach m.in. nerwicy lub niedoczynności tarczycy. Nie warto tracić czasu na domysły i zastanawiać się, co jest przyczyną nieprzyjemnych symptomów – badania krwi dadzą odpowiedź i wyznaczą kierunek do dalszej diagnostyki. 

Jeśli badanie poziomu ferrytyny dopiero przed Tobą, wykonaj je razem z badaniem TSH i innymi ważnymi parametrami, które pomogą zidentyfikować przyczynę Twojego złego samopoczucia. Jeśli wyniki badań będą prawidłowe a Tobie nadal towarzyszy przewlekłe zmęczenie, senność i obniżenie nastroju, warto skonsultować się z psychologiem.

Niska ferrytyna a nadwaga

Zastanawiasz się, czy obniżony poziom ferrytyny może mieć związek z nadwagą lub nawet obserwujesz u siebie taką zależność? Niska ferrytyna może świadczyć o anemii, a ta często idzie w parze z nieprawidłowo zbilansowanym odżywianiem – dietą bogatą w tłuszcze i węglowodany, ale ubogą w składniki odżywcze. Zatem możesz mieć nadmierną masę ciała, ale jednocześnie Twój organizm może być niedożywiony. Choć oba zjawiska (tycie i niska ferrytyna) nie są bezpośrednio powiązane, jak najbardziej mogą współwystępować.

Niska ferrytyna a pasożyty

Niski poziom ferrytyny może być związany z infekcją pasożytniczą (parazytozą). Obniżona ferrytyna wskazuje na anemię, która z kolei często towarzyszy parazytozie.

Jeśli podejrzewasz u siebie lub bliskiej Ci osoby infekcję pasożytniczą, to koniecznie wykonaj badania na pasożyty.

Jak podnieść poziom ferrytyny?

Leki i suplementy na podniesienie ferrytyny

Poziom ferrytyny można podnieść, przyjmując suplementy diety zawierające żelazo. W przypadku większych niedoborów tego białka konieczne może być przyjmowanie leków na receptę, zawierających:

• wodorotlenek żelaza trójwartościowego, 
• siarczan żelaza dwuwartościowego,
• bursztynian żelaza.

Naturalne sposoby na podniesienie ferrytyny – dieta

Prostym sposobem na to, by podnieść poziom ferrytyny, jest odpowiednia dieta. Powinna ona zawierać produkty bogate w wysoko przyswajalne żelazo hemowe pochodzenia zwierzęcego, zawarte w produktach takich jak:

• mięso (szczególnie czerwone) i przetwory mięsne,
• podroby,
• produkty mięsne z krwią (np. kaszanka),
• ryby.

Ograniczasz lub już zrezygnowałeś z produktów mięsnych? Sięgnij po:

• nać pietruszki,
• orzechy,
• pestki dyni i słonecznika,
• rośliny strączkowe,
• produkty pełnoziarniste,
• kakao,
• szpinak,
• buraki,
• morele,
• rodzynki.

Pamiętaj jednak, że powyższe produkty są źródłem żelaza niehemowego, które jest przyswajane przez organizm tylko w 20-30%. Dodatkowo możesz zwiększyć przyswajalność żelaza, dostarczając organizmowi witaminę C. Jej źródłem są przede wszystkim świeże owoce i warzywa (papryka, natka pietruszki, kiszonki).

Przyczyny niskiej ferrytyny

Niski poziom ferrytyny może być spowodowany:

• niedokrwistością z niedoboru żelaza — to najczęściej diagnozowany rodzaj anemii;
• dostarczaniu wraz z pożywieniem niewystarczającej ilości żelaza — co zdarza się u zwolenników diety roślinnej;
• przewlekłych krwawieniach z przewodu pokarmowego, układu moczowego i dróg rodnych — duża utrata krwi jest równoznaczna z utratą żelaza;
• koagulopatiach — czyli zaburzeniach krzepnięcia krwi prowadzących do krwawień;
• zaburzeniach wchłaniania, które uniemożliwiają przyswojenie odpowiedniej ilości żelaza z pożywienia, takich jak  choroba Leśniowskiego-Crohna czy achlorhydria (brak kwasu solnego w żołądku);
• hemosyderozie płucnej — rzadkiej chorobie, w której dochodzi do krwawień w pęcherzykach płucnych;
• hemoglobinurii — schorzenie charakteryzujące się rozpadem erytrocytów.

Zidentyfikowanie przyczyn niskiej ferrytyny pozwala lepiej dopasować sposób leczenia jej niedoborów.

Grupy ryzyka

Na obniżenie poziomu ferrytyny w szczególności narażeni są:

• wegetarianie i weganie, którzy mają problem ze zbilansowaniem diety roślinnej;
• osoby cierpiące na zaburzenia wchłaniania;
• sportowcy;
• seniorzy;
• osoby zmagające się z częstymi lub obfitymi krwawieniami (np. w czasie miesiączek);
• regularni dawcy krwi;
• pacjenci poddawani hemodializie;
• pacjenci stosujący niektóre leki np. niesteroidowe leki przeciwzapalne;
• osoby z innych względów narażone na niedobory żelaza w organizmie.

Niska ferrytyna w ciąży

Niska ferrytyna w ciąży dotyczy głównie kobiet zmagających się z wymiotami i brakiem apetytu.

Niska ferrytyna u nastolatków, dzieci i niemowląt

Przyczyną niskiej ferrytyny u dzieci najczęściej są:

• Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo w okresie szybkiego wzrostu (u niemowląt i nastolatków).
• Nieprawidłowo zbilansowana dieta.
• Zaburzenia wchłaniania – wraz z pokarmem dostarczana jest odpowiednia ilość żelaza, ale tylko jego niewielka ilość jest przyswajalna. Żelaza nie wystarcza na bieżące potrzeby organizmu, więc tym bardziej nie ma z czego robić zapasu. Przyczyną zaburzeń wchłaniania może być celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna lub zapalenie jelit.
• Zwiększona utrata krwi (urazy, zabiegi chirurgiczne).
• U dziewcząt: zbyt obfite miesiączki.

Niska ferrytyna a żelazo

U niektórych osób dochodzi do tzw. utajonego niedoboru żelaza. To stan, w którym organizm ma żelazo tylko na bieżące potrzeby i nie posiada żadnych rezerw tego pierwiastka. Przy utajonym niedoborze żelaza poziom tego pierwiastka może pozostawać w normie, a nawet być wysoki. Jedynym badaniem identyfikującym taki problem jest właśnie oznaczenie poziomu ferrytyny.

Niska ferrytyna a hemoglobina

Podobną zależność można obserwować w przypadku hemoglobiny, której głównym składnikiem jest żelazo. Wyniki hemoglobiny mogą być w normie, ale poziom ferrytyny niski, co wskazuje na utajony niedobór żelaza. Sprawdź artykuł o niskiej hemoglobinie.

Twoje wyniki badań wskazują na niską ferrytynę? Wprowadź zmiany w swoim jadłospisie i po 3 miesiącach ponownie oznacz jej poziom. Możesz też sięgnąć po suplementy diety zawierające żelazo. Jednak zanim zdecydujesz się na suplementację, koniecznie skonsultuj się ze specjalistą, który dobierze preparat i dawkę dopasowaną do Twoich potrzeb. Przyjmując suplementy na własną rękę, możesz sobie tylko zaszkodzić!